درس ۵۷ : اسپرد

اسپرد (Spread)

اسپردهای پایه

معاملات پایه عبارت هستند از معامله‌ی اسپرد میان یک قرارداد آتی و کالا یا دارایی مالی پایه‌ی آن. معمولا برای معاملات به سراغ اوراق قرضه و شاخص سهام می‌روند. این اسپرد از لحاظ نظری به صورت روزانه و بر اساس مدل‌های شخصی معامله‌گران، توسط خود آن‌ها محاسبه می‌شود. شکل شماره‌ی ۱ پایه‌ی  S&P 500 را برای یک دوره‌ی پنج روزه، به صورت لحظه به لحظه نشان می‌دهد. وقتی اسپرد پایه خارج از ناحیه‌ی «ارزش یا مقدار منصفانه‌» باشد، یک فرصت معاملاتی به وجود می‌آید. اسپردهای پایه بیش‌تر به صورت میان‌روز معامله می‌شوند تا روزانه، زیرا بیش‌تر معاملات در یک بازه‌ی زمانی بسیار کوتاه‌مدت اتفاق می‌‌افتند. دادوستد بر اساس برنامه (Program trading) در بازار سهام صرفا بر اساس همین اسپرد انجام می‌شود.

در بازار اوراق قرضه‌ی ایالات متحده، پایه عبارت است از اسپرد وزنی میان اوراق قرضه نقدی و قراردادهای آتی. هر جفت قرارداد آتی با سررسید ماهانه و اوراق قرضه نقدی دارای عامل وزن‌دهی مخصوص به خودشان هستند که نشان‌دهنده‌ی تغییرات در اوراق قرضه با سود تضمین‌شده و زمان سررسید این اوراق است. در مقابل، پایه‌ی شاخص سهام وزن‌دهی نمی‌شود.

اسپرد تقویمی

اسپرد تقویمی اختلاف قیمت خرید و فروشِ هم‌زمانِ یک قرارداد ‌آتی ولی در سررسیدهای ماهانه‌ی متفاوت است. وقتی نمودار اسپرد باز یا جمع می‌شود، معامله‌گران می‌توانند با خرید ارزان‌تر و فروش گران‌تر به سود برسند.

شکل شماره‌ی ۲ یک اسپرد تقویمی برای قرارداد سویا در نوامبر ۱۹۹۳ و ژانویه‌ی ۱۹۹۴ در بورس معاملات اختیار و آتی شیکاگو است. تغییرات بزرگ در اسپرد می‌توانند نشان‌دهنده‌ی عوامل فصلی باشند که فقط بر ماه سررسید قرارداد تاثیر می‌گذارند. توجه کنید که اسپرد در اواخر ماه اکتبر به کف‌های جدید سقوط کرد. این ممکن است نشان‌دهنده‌ی فرصتی برای خرید اسپرد، بدون نگرانی از جهت کلی بازار، باشد.

اسپردهای فرآوری (Processing)

اسپرد فرآوری به تفاوت قیمت میان مواد اولیه و محصول نهایی گفته می‌شود. این تفاوت همان سود ناخالص متعلق به سازنده است. کرک (crack) اسپرد تفاوت میان نفت خام و مشتقات اصلی آن، گازوئیل و نفت گرمایشی، است. این نام در اصل از روی فرایندی به نام کراکینگ – cracking برداشته شده است. کرک اسپرد مقیاسی است برای میانگین حاشیه‌ی پالایش، و معیاری برای مقایسه‌ی میزان کارآمدی این فرایند به دست می‌دهد.

اسپرد “‌کراش‌” (Crush spread) به تفاوت میان سویا و مشتقات آن، کنجاله سویا و روغن سویا گفته می‌شود، و با اسپرد تقویمی سویا بسیار تفاوت دارد. اصطلاح Crush – به معنی خرد کردن – از روی فرایند خرد کردن دانه‌های سویا برای تولید روغن و کنجاله از آن برداشته شده است. اسپرد کراش حاشیه‌ی فرآوری ناخالص میانگین را به شرکت‌کنندگان بازار نشان می‌دهد و برای هج کردن (hedge – به معنی خرید یک دارایی به منظور کاهش خطر ضرر از سایر دارایی‌ها) پوزیشن‌های نقدی یا صرفا برای حدس و گمان توسط سازندگان استفاده می‌شود.