اندیکاتورهای پروفایل حجم (VP): مفاهیم اساسی

اندیکاتورهای پروفایل حجم (VP): مفاهیم اساسی

تعریف

پروفایل حجم (VP)، یک اندیکاتور نموداری پیشرفته است که فعالیتِ معاملاتی را در یک بازه زمانی و سطوحِ قیمتیِ مشخص نشان می‌دهد. این اندیکاتور همچنین پارامترهای تعریف‌شده توسط کاربر مانند تعدادِ ردیف‌ها و دوره زمانی را درنظر می‌گیرد و یک هیستوگرام را بر روی چارت رسم می کند تا سطوحِ قیمتیِ غالب و یا قابل‌توجه را براساسِ حجم نشان دهد. اساساً، پروفایلِ حجم، میزانِ کلِ معامله‌شده در یک سطحِ قیمتیِ خاص را در بازه زمانیِ مشخص، می‌گیرد و حجمِ کل را به حجمِ بالا (معاملاتی که قیمت را به‌سمت بالا حرکت می‌دهد) یا حجمِ پایین (معاملاتی که قیمت را به‌سمتِ پایین سوق می‌دهند) تقسیم می‌کند. درعین حال، اطلاعات به‌راحتی برای تریدر قابلِ‌مشاهده است.

دراین راستا، کاربران می‌توانند از انواع پروفایلِ حجم که در زیر آمده، استفاده کنند:

• پروفایل حجمِ نقطه لنگر (Anchored) خودکار
• پروفایلِ حجم محدوده ثابت
• پروفایل حجم دوره‌ای
• پروفایلِ حجمِ جلسات معاملاتی
• پروفایل حجم جلساتِ معاملاتی با جزئیات بیشتر (HD)
• پروفایلِ حجم دامنه قابلِ‌مشاهده

مفاهیم اساسی

الگوریتم محاسبه

شاخص‌های VP با استفاده از داده‌هایِ همان نماد از تایم‌فریم‌هایِ پایین‌تر محاسبه می‌شوند. به‌عنوان مثال، برای محاسبه پروفایلِ حجم برای یک جلسه معاملاتیِ روزانه، تمامِ ۱ میلیون کندلی را که در آن جلسه معاملاتیِ روزانه تبادل شده است، بارگیری می‌‌شود تا سطوحِ قیمتی که در آن معامله شده‌اند و نیز جهتی که قیمت در آن حرکت کرده، تجزیه و تحلیل شود. دراین راستا، اگر میله‌بار، بالاتر یا درحالتِ برابر با قیمتِ بازشدن، بسته شود، این، به‌عنوان یک کندلِ صعودی به حساب می‌آید، درغیرِ این‌صورت، به‌عنوان یک شمعِ نزولی شناخته می‌شود. همچنین، پس از تجزیه و تحلیل، این داده‌ها به هیستوگرامِ پروفایل حجم اضافه می‌شوند.

منطق خاصی که برای تصمیم‌گیری درباره این‌که کدام یک از‌ تایم‌فریم‌هایِ پایین‌تر باید برای محاسبه استفاده شود، در هر شاخص/اندیکاتور متفاوت است.

استفاده از حجم در محاسبات

پروفایل حجم از انواع حجم زیر استفاده می‌کند:

• حجمِ مبادلات، برای سهام.
• تیک حجم، برای شاخص/فارکس و تفاوت حجم قراردادها (cfd) برای کریپتو.
• حجم پایه یا نقل‌شده، برای ارزهای دیجیتال.

لازم به توضیح است که تیکِ حجم (Volume Tick)، میزانِ به‌روزرسانی‌هایِ قیمت را نشان می‌دهد. همچنین کاربران از حجم بالا/پایین به‌جای حجمِ خرید/فروش استفاده می‌‌کنند. افزون بر این، VP را براساسِ جهتِ قیمت در داخل کندل‌بار‌ها باید محاسبه نمود به این طریق‌که اگر قیمتِ بسته‌شدن (پایانی) >= قیمت بازشدن باشد، آن‌را به‌عنوان یک حجمِ بالا (Up Volume) درنظر گرفته و اگر قیمت پایانی < قیمتِ بازشدن باشد، حجم پایین (Down Volume) محسوب می‌شود.

سطوحِ معمولی دارای اهمیت

• نقطه کنترل (POC): سطح قیمت برای دوره زمانی با بیشترین حجمِ معامله را نشان می‌دهد.
• پروفایل بالا: نشان از بالاترین سطحِ قیمتِ دست‌یافته درطولِ دوره زمانی مشخص‌شده، دارد.
• پروفایل پایین: کم‌ترین سطحِ قیمتی که درطول دوره زمانیِ مشخص‌شده به‌دست آمده را تعیین می‌کند.
• ناحیه دارای ارزش (VA): محدوده سطوح قیمتی که در آن، درصدِ مشخص‌شده از کلِ حجم درطولِ دوره زمانیِ معامله‌شده است را تعیین می‌کند. به‌شکل معمول، این درصد به‌روی ۷۰ درصد تنظیم می‌شود، اما همچنان به صلاح‌دید معامله‌گر بستگی دارد.
• محدوده دارایِ ارزش بالا (VAH): بالاترین سطحِ قیمت در منطقه دارایِ ارزش است.
• منطقه دارای ارزش پایین (VAL): پایین‌ترین سطحِ قیمت در منطقه دارایِ ارزش را به نمایش می‌گذارد.

محاسبه محدوده دارایِ ارزش

۱- حجمِ کلِ معامله‌شده در پروفایل (کل خرید و فروش) را باید تعیین نمود.

۲- تعدادِ کل خرید و فروش‌ها را باید در این مرحله درنظر گرفت و آن‌را در ۰.۷ ضرب کرد تا مشخص شود که چه عددی برابر با ۷۰ درصد از کل خرید و فروش است. (درهمین حال، ۷۰ درصد به‌طور پیش‌فرض انتخاب شده است؛ با این حال، تریدر می‌تواند هر میزان درصدی که ترجیح می‌دهد را استفاده کند).

۳- در این قسمت باید از POC، ردیفی در پروفایل با بیشترین حجمِ کل، آغاز و تعدادِ کلِ حجمِ آن‌را ثبت نمود. نقطه کنترل همچنین اولین ردیف از پروفایلِ اضافه‌شده به ناحیه دارای ارزش خواهد بود.

۴- سپس با توجه به دو ردیفِ بالایِ POC (منطقه دارایِ مقدار/ارزش اولیه)، حجمِ کلِ هر دو را باید افزود.

۵- اکنون باید به دو ردیفِ زیرِ نقطه کنترل (ناحیه دارای مقدارِ اولیه) نگاه و حجمِ کلِ هر دو را اضافه کرد.

۶- این‌جا کاربر می‌بایست تعیین کند که کدام‌یک از اعدادِ حجمِ کل، بزرگ‌تر است و آن‌را به تعدادِ کلِ حجم POC موجود در مرحله ۳ اضافه نماید.

۷- هفتمین مرحله، تکرار مراحل ۴ و ۵ است و عددِ بزرگ‌تر از دو رقمِ بعدی را باید به ناحیه دارایِ ارزش اضافه کرد.

۸- هنگامی‌که حجمِ کل منطقه دارای ارزش در این مرحله، مطابق یا کمی بیشتر از تعدادِ یافت‌شده در مرحله ۲ باشد، محدوده ارزش‌دار، تعیین شده است.

۹- آخرین مرحله نیز شاملِ بالاترین ردیف در ناحیه ارزش‌دار که برابر با VAH و پایین‌ترین ردیف در محدوده دارایِ ارزش و معادل VAL است، خواهد بود.

محاسبه بر رویِ انواع نمودارهایِ غیر استاندارد (هِی‌کین آشی (Heikin Ashi)، رِنکو (Renko) و غیره)

توجه به این نکته ضروری است که اگر از اندیکاتور‌های پروفایلِ حجم در این نوع چارت استفاده می‌‌شود، داده‌هایِ رویِ نمودار، مصنوعی بوده، یعنی قیمت‌هایِ واقعی را نشان نمی‌دهند و داده‌هایِ حجم نیز تحت‌تأثیر آن قرار می‌گیرد. برای نمونه، یک کندل روزانه که در بالایِ قیمتِ بازشدنِ خود، بسته می‌شود، می‌تواند به N جزء مجزا از رِنکو تبدیل شود که به‌ترتیب بالا می‌آیند و حجمِ روزانه آن شمع بر N تقسیم می‌شود و مقدارِ حاصل به هر جزء در هر سکانس داده می‌شود. همچنین، عدم توجه به این امر می‌تواند منجر به پیش‌بینی‌های نادرست شده و مانع از اثربخشیِ استراتژیِ معاملاتی کاربر شود.

سبک (اِستایل)

پروفایل حجم

این قسمت، قابلیتِ مشاهده هیستوگرامِ حجم را تغییر می‌دهد.

ارزش‌ها

این گزینه تعیین می‌کند که آیا مقادیرِ عددی باید به‌رویِ هیستوگرامِ حجم نمایش داده شوند یا خیر و نیز رنگ متن را تنظیم می‌کند. افزون بر آن، معنایِ این مقادیر به تنظیماتِ حجم در بخشِ تنظیماتِ ورودیِ اندیکاتور بستگی دارد، به گونه‌ای که با انتخابِ گزینه «کل (Total)»، حجمِ کلِ این ردیف، نشان داده می‌شود. همچنین، گزینه «بالا/پایین (Up/Down)»، هر دو حجمِ بالا و پایین را در یک سکانس نمایش می‌دهد و «دلتا (Delta)» نشان‌دهنده تفاوت/دلتا به این معنی که اختلافِ بینِ حجم بالا و پایین برای سطح بوده، است.

عرض (Width) (درصدی از باکسِ قیمت)

در این قسمت می‌توان، عرضِ ردیف‌ها را در هیستوگرام تغییر داد و طولانی‌ترین ردیف طبق تنظیمِ مذکور، مقیاس‌بندی می‌شود و همه ردیف‌هایِ دیگر بر پایه مقیاس‌بندی آن هستند. به‌عنوان مثال، اگر اندیکاتور، ۳ ردیف با حجم‌هایِ ۲۰ هزار، ۴۰ هزار و ۱۰۰ هزار را نشان دهد و عرض به‌رویِ ۴۰ تنظیم گردد، ردیف ۱۰۰ هزار تا ۴۰ درصد از عرضِ هیستوگرام گسترش می‌یابد. به‌علاوه، حجمِ ۴۰ هزار ۴۰ درصد از ۴۰ درصد (۱۶ درصد از کل) و حجم ۲۰ هزار ۲۰ درصد از ۴۰ درصد (۸ درصد از کل) گسترش می‌یابد.

تعیین سطح

گزینه پیش رو، ردیف‌ها را در سمتِ چپ یا راست قرار می‌دهد.

حجمِ بالا

رنگ و همچنین کدورتِ آن‌را برای افزایشِ حجم (خرید) تعیین می‌کند.

حجمِ پایین

رنگ و همچنین کدورتِ آن‌را می‌توان در این قسمت در راستا کاهشِ حجمِ (فروش) مشخص کرد.

ناحیه دارایِ ارزش بالا

رنگ و کدورت برای محدوده دارایِ ارزشِ بالا، با این گزینه تعیین می‌گردد.

منطقه دارایِ ارزش پایین

رنگ و نیز کدورتِ رنگ را برای Value Area Down تعیین می‌کند.

VAH

قابلیت مشاهده ناحیه دارایِ ارزش بالا را تغییر می‌دهد.

VAL

نمایان‌بودن محدوده دارایِ مقدار پایین را می‌توان در این بخش تنظیم نمود.

POC

قابلیتِ مشاهده نقطه کنترل در این بخش تنظیم می‌شود.

POC درحالِ توسعه

ظاهرشدنِ نقطه کنترلِ درحالِ توسعه را تغییر داده و به کاربر نشان می‌دهد که چگونه POC در زمانِ شروعِ بازار، درحالِ تغییر است.

VA درحالِ پیشرفت

قابلیت مشاهده ناحیه دارایِ ارزشِ درحالِ توسعه را می‌توان در این قسمت تغییر داد و گزینه پیش رو به کاربر نشان می‌دهد که چگونه VA در زمانِ آغازِ بازار درحالِ تغییر است.

باکس هیستوگرام (برای دامنه قابل‌ِمشاهده پروفایلِ حجم، در دسترس نیست)

این گزینه نیز رنگِ پس زمینه و کدورت آن‌را برای ناحیه VP مشخص می‌کند.

به‌دنبال چه باید بود؟

سطوحِ حمایت و مقاومت

اولین موردِ قابلِ‌استفاده که اکثر معامله‌گران را به‌سمتِ پروفایلِ حجم سوق می‌دهد، شناساییِ سطوحِ حمایت و مقاومتِ پایه است. توجه به این نکته ضروری است که استفاده از VP به‌عنوان یک شناسه برای نواحیِ پشتیبانی و مقاومت، یک روشِ واکنشی (reactive) است. این بدان معنا است که برخلافِ روش‌هایِ فعال (مانند خطوطِ روند و میانگین‌هایِ متحرک (MA)) که براساس پرایس اکشن فعلی و تحلیل درجهتِ پیش‌بینی حرکات آتی قیمت هستند، روش‌هایِ واکنشی بر حرکت‌هایِ قیمتیِ گذشته و همچنین رفتارِ حجم تکیه می‌کنند. مضاف بر این، روش‌هایِ واکنشی می‌توانند در اِعمال معنا یا اهمیت به سطوحِ قیمتی که بازار قبلاً آن‌را تجربه کرده است، مفید باشد. درهمین حال، تحلیل تکنیکال پایه نشان داده است که سطحِ حمایت شاملِ ناحیه‌ای است که قیمت را در مسیرِ نزولی، حمایت می‌کند و سطحِ مقاومت، ناحیه قیمتی است که دربرابرِ قیمت در مسیرِ صعودیِ خود، مقاومت می‌کند. بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که یک سطحِ قیمت در نزدیکیِ پایین پروفایل حجم که به‌شدت به‌نفعِ طرفِ خرید از نظرِ حجم است، نشانه خوبی از سطحِ حمایت را ارائه می‌دهد. گفتنی است که نکته مخالفِ این رویه نیز صحیح است، به نحوی‌که سطحِ قیمتِ نزدیک به بالایِ پروفایلِ حجم که شدیداً درجهت منافعِ حجم در سمتِ فروش است، نمایان‌گرِ منطقه مقاومت خوبی است.

گِره‌های حجم (Volume Nodes)

گِره‌های با حجم بالا (HVN)، اوج‌هایی از نظرِ حجم در سطحِ قیمت یا در اطراف آن هستند. درهمین حال، HVN را می‌توان به‌عنوان شاخص یک دوره تثبیت‌شده درنظر گرفت و معمولاً فعالیت زیادی در هر دو طرفِ خرید و فروش وجود دارد و بازار برایِ مدت زمانِ زیادی در مقایسه با سایرِ سطوح در پروفایل، در آن سطح و ناحیه قیمت باقی می‌ماند. این مورد همچنین می‌تواند به معنایِ «منطقه دارایِ ارزش منصفانه» برای دارایی باشد. از طرف دیگر، هنگامی‌که قیمت به HVN قبلی (یا ناحیه دارایِ ارزش منصفانه) نزدیک می‌شود، یک دوره پایدار از حرکتِ جانبی/ساید انتظار می‌رود و احتمالِ عبور فوری بازار از آن ناحیه قیمتی، کم است.

درمقابل، نودهایِ با حجم کم (LVN)، برعکس بوده و در قالبِ دره (یا اُفت قابل‌توجه) در حجم و در سطحِ قیمت یا در اطراف آن هستند. علاوه بر این، گره‌هایِ کم‌حجم معمولاً نتیجه یک رالیِ بریک‌آوت یا بریک‌داون هستند، به‌شکلی که درطول یک رالی یا بریک‌داون، معمولاً یک انفجار اولیه در حجم و سپس نزولِ قابل‌توجهی وجود دارد. درنتیجه، این اُفت می‌تواند به معنایِ «منطقه دارای ارزش غیرمنصفانه» برای دارایی، شناخته شود. همچنین، زمانی‌که قیمت به LVN قبلی (یا منطقه دارایِ ارزش غیرمنصفانه) نزدیک می‌شود، احتمال این‌که بازار از آن سطحِ قیمت بالا برود یا از آن خارج شود، بسیار بیشتر است و از آن‌جاکه ناحیه ذکرشده به‌مثابه یک منطقه با ارزشِ غیرمنصفانه درنظر گرفته می‌شود، بازار، زمانِ زیادی را در مقایسه با برخی سطوحِ دیگر در پروفایل در آن ناحیه صرف نمی‌کند.

مثالی برای استراتژی

دقیقاً همچون بسیاری از ابزارها یا تحقیقاتِ صورت‌گرفته، VP چندین کاربرد دارد. در این حال، استراتژی‌های (راهبردها) معاملاتی زیادی وجود دارد که از پروفایلِ حجم به‌عنوان یک جزء کلیدی استفاده می‌کنند. در زیر اصول یکی از این استراتژی‌ها وجود دارد که مبتنی بر مقایسه قیمتِ آغازینِ روزِ جاری با پروفایلِ حجمی روز قبل است:

• اگر پروفایلِ حجمِ روزِ جاری بالاتر از ناحیه دارایِ ارزشِ روزِ قبل (اما همچنان زیرِ سطحِ پروفایل بالا)، باز ‌شود، کاربر باید به‌دنبالِ بازگشتِ قیمت به‌سمتِ نقطه کنترل‌شده باشد و سپس به‌طرفِ افزایش (درجهتِ سطحِ بازشدنِ روزانه) ادامه دهد. بنابراین درحینِ اصلاحِ (ریتریسمنت) POC، فرصت خرید وجود دارد.
• همچنبن، اگر VP روز جاری در زیرِ ناحیه دارایِ ارزشِ روز پیشین (اما همچنان در بالایِ پروفایلِ پایین) باز شود، باید به‌دنبال بازگشت قیمت به‌سمت POC و سپس به‌سمتِ پایین (درجهتِ سطحِ بازشدنِ روزانه) بود. پس درخلالِ اصلاحِ نقطه کنترل، فرصت فروش وجود دارد.
• مضاف بر این، اگر قیمتِ بازشدنِ روز جاری کاملاً خارج از پروفایلِ روز قبل (بالاتر از پروفایلِ بالا یا پایین‌تر از پروفایلِ پایین) باشد، این امر می‌تواند به‌عنوان یک حرکتِ احتمالی در راستا قیمتِ بازشدن نسبت به محدوده پروفایلِ روز قبل، نمایان شود.

خلاصه

VP، یک ابزار تحلیل تکنیکال بسیار ارزشمند است که توسط تریدرها در همه‌جا استفاده می‌شود و کلید ارتباط مداوم این ابزار، تطبیق‌پذیری آن است. همچنین، پروفایلِ حجم، یک ابزارِ نموداری است که واقعاً طیف گسترده‌ای از کاربردها را دارد و برخلاف بسیاری از مطالعات دیگر، درموردِ سودمندی ابزار مذکور، بحثی وجود ندارد، به طریقی‌که داده‌هایی که توسط VP ارائه می‌شود، غیرقابلِ انکار بوده و این‌را به معامله‌گر واگذار می‌کند تا راه‌هایِ جدید و خلاقانه‌ای را برای استفاده از آن بیابد. اگرچه در ساده‌ترین شکل آن، یک روشِ واکنشیِ عالی برای کشفِ سطوحِ حمایت و مقاومتِ سنتی است، تریدرها هنوز درحالِ یافتنِ راه‌هایی برای ترسیم اندیکاتور به طرق پیش‌بینی‌کننده یا فعال هستند. درهمین راستا، مثالِ استراتژیِ معاملاتی که پیشتر ارائه شد، این نکته را نشان می‌دهد که تواناییِ مقایسه یک رویدادِ بلادرنگ (حجمِ بازشدن در روزِ جاری) با رویدادهایِ تاریخی (VP روز قبل) و تصمیم‌گیری معاملاتی براساس رابطه، مثال خوبی از این موضوع است.