اوراق قرضه براساس نوع بدهی (Debt type)
اوراق قرضه، ابزارهای بازار اعتباری هستند و انواع آنها براساس دستهبندیهای مختلف، متفاوت است.
- اوراق قرضه براساس درجه سرمایهگذاری، توسط شرکتهایی با رتبه اعتباری بالا صادر میشوند و ریسک کمتر و نرخ بهره کمتری نیز دارند.
- اوراق قرضه با بازدهی بالا، توسط شرکتهایی با رتبه اعتباری پایین صادر میشوند و نرخ بهره بالاتری را ارائه میدهند.
- اوراق قرضه قابلتبدیل نیز به دارندگان این امکان را میدهد که آنها را به سهام شرکت صادرکننده، تبدیل کنند که این امر میتواند منجر به افزایش سرمایه شود.
- اوراق قرضه قابل بازخرید، به صادرکننده حق میدهد تا قبل از زمان سررسید با قیمت از پیش تعیینشدهای، اوراق را بازخرید کند.
- اوراق قرضه با نرخ شناور، نرخ بهره متغیری دارند که سرمایهگذاران را دربرابر ریسک نرخ بهره محافظت میکند.
- اوراق قرضه بدونکوپن، بهره دورهای پرداخت نمیکنند، اما با تخفیف نسبت به ارزش اسمی به فروش میرسند.
اوراق بهادار با پشتوانه دارایی (ABS)
اوراق بهادار با پشتوانه دارایی نوعی سرمایهگذاری مالی است که توسط مجموعهای زیربنایی داراییها تضمین شده است. این داراییها معمولاً از بدهیهایی مانند وامها، اجارهها، ماندههای کارت اعتباری یا مطالبات نقدی، جریان نقدی تولید میکنند. این اوراق به شکل یک اوراق قرضه یا قرارداد هستند که تا تاریخ سررسید، درآمدی با نرخ ثابت پرداخت میکنند. توجه به این نکته ضروری است که داراییهای زیربنایی ABS اغلب نقدشونده نیستند و نمیتوان آنها را بهتنهایی به فروش رساند. بنابراین، تجمیع داراییها و ایجاد یک ابزار مالی از آنها که فرایندی به نام اوراقبهادارسازی است، به صادرکننده این امکان را میدهد که داراییهای غیرنقدشونده را به سرمایهگذاران بفروشد.
اسکناس / قولنامه تنزیلی (دارای تخفیف)
اسکناس / قولنامه تنزیلی (دارای تخفیف)، یک بدهی کوتاهمدت است که با تخفیف به ارزش اسمی، صادر میشود. همچنین، قولنامههای دارای تخفیف معمولاً توسط نهادهای دولتی یا شرکتهای با رتبه بالا صادر میشوند و دارای تاریخ سررسید تا یک سال هستند. مضاف بر این، سرمایهگذاران، این دسته از قولنامهها را با قیمتی تخفیفخورده خریداری کرده و در زمان سررسید، ارزش اسمی آنها را دریافت میکنند. درهمین حال، سود سرمایهگذار، تفاوت بین قیمتِ خرید دارای تخفیف و قیمت بازخرید ارزش اسمی است که در زمان سررسید، دریافت میشود. این قولنامهها بهعنوان سرمایهگذاریهای ایمن تلقی میشوند زیراکه توسط اعتبار دولت ایالات متحده پشتیبانی میشوند.
اوراق قرضه / قولنامه
قولنامه، یک ابزار مالی است که شامل تعهد کتبی صادرکننده به پرداخت مبلغ مشخصی از پول به گیرنده در زمان تقاضا یا در تاریخ معینی در آینده است که معمولاً شامل اصل پول و بهره میشود. همچنین، بهره بهطور دورهای درطول عمر قولنامه پرداخت میشود و سرمایهگذارانی که این نوع تفاهمنامهها را خریداری میکنند، پرداختهای بهره دورهای را دریافت میکنند که درآمدی پایدار برای آنها فراهم میکند. همچنین، در تاریخ سررسید، سرمایهگذار، اصل مبلغ را دریافت میکند.
اوراق تجاری با پشتوانه وام (CMBS)
CMBS، یک سرمایهگذاری است که توسط مجموعهای از املاک تجاری پشتیبانی میشود و بهعنوان وثیقه برای بازپرداخت درصورت نکول، عمل میکند. این اوراق همچنین، مجموعهای از وامهای مختلف را که شامل انواع املاک مانند آپارتمانها، هتلها و دفاتر است، به یک سرمایهگذاری واحد تبدیل میکنند. افزون بر این، با نرخهای بهره ثابت که جریان نقدی پایداری را ارائه میدهند و جریمههای پیشپرداختی که ثبات را تضمین میکنند، اوراق تجاری با پشتوانه وام برای سرمایهگذاران جذاب است. توجه به این نکته ضروری است که وامهای پایه CMBS براساس ریسک اعتباری طبقهبندی میشوند، بهطوریکه ترانشهای ارشد ریسک کمتری دارند و پرداختهای بهره و اصل را دریافت میکنند، درحالیکه ترانشهای پایینتر، دارای بازده بالاتری هستند اما ریسک بیشتری را جذب مینمایند.
اوراق قرضه قابلتبدیل / قابلمبادله
اوراق قرضه مذکور، اقدام به پرداخت بهره میکنند اما میتوانند به تعداد مشخصی از سهام عادی شرکت صادرکننده نیز تبدیل شوند. درهمین راستا، تبدیل اوراق معمولاً به تشخیص دارنده اوراق انجام میشود و میتواند در زمانهای خاصی از عمر اوراق صورت گیرد. این اوراق همچنین ترکیبی بسیار حساس به تغییرات نرخ بهره، قیمت سهام زیربنایی و رتبه اعتباری صادرکننده هستند. از سوی دیگر، اوراق قابلمبادله، امکان تبدیل اوراق به سهام شرکتی، غیر از شرکت صادرکننده را فراهم میکنند. قیمت تبدیل نیز قیمت هر سهمی است که در آن تبدیل صورت میگیرد و در زمان تنظیم نسبتِ تبدیل، تعیین میشود. همچنین، اوراق قابلمبادله نسبت به بدهی مستقیم، ارزش بیشتری دارند، زیراکه گزینه اضافی تبدیل به سهام را ارائه میدهند و میتوانند سرمایهگذاریهای سودآوری برای سرمایهگذاران شکیبا باشند.
اوراق قرضه پوششدار
اوراق قرضه دارای پوشش به آن دسته از اوراق بدهی گویند که توسط یک بانک یا مؤسسه وام مسکن، صادر و با مجموعهای از داراییها تضمین میشوند که درصورت ورشکستگی صادرکننده میتوانند در هر زمانی ادعاها را پوشش دهند. این اوراق علاوه بر این، تحت قوانین خاصی قرار دارند تا از دارندگان اوراق محافظت کنند. وامهای زیربنایی این اوراق بر روی دفاتر بانکهای صادرکننده نیز باقی میمانند و ریسک ضرر را برای سرمایهگذاران، کاهش میدهند. از طرف دیگر، این اوراق، محافظت بیشتری نسبت به اوراق بهادار با پشتوانه دارایی برای سرمایهگذاران ارائه میدهند.
اوراق بهادار مرتبط (Linked Securities)
اوراق بهادار مرتبط اوراقی هستند که ارزش اصلی آنها در زمان سررسید یا هر پرداخت دیگری براساس یک یا چند اوراق بهادار سهام یا بدهی، هر معیار آماری از عملکرد اقتصادی یا مالی یا قیمت یا ارزش هر کالا یا هر آیتم یا شاخص دیگری و یا ترکیبی از آنها تعیین میشود. این اوراق همچنین پتانسیل بالاتری برای بازده نسبت به اوراق بهادار با درآمد ثابت سنتی ارائه میدهند و مزایای تنوع بخشی را با پیوند دادن بازدهها به عملکرد بازار سهام فراهم میکنند و دارای افق سرمایهگذاری کوتاهمدت با سررسید معمولاً یک ساله هستند.
بازار پولی
اوراق قرضه بازار پولی یا پولمحور، اوراق بدهی کوتاهمدتی هستند که توسط دولتها، مؤسسات مالی یا شرکتها با سررسیدهایی که معمولاً از چند روز تا یک سال متغیر است، صادر میشوند. همچنین، اوراق مذکور بهعنوان سرمایهگذاریهای کمریسک درنظر گرفته میشوند زیراکه دارای مدت کوتاهی هستند و نقدینگی بالایی دارند که آنها را برای سرمایهگذاران جویای ثبات و حفظ سرمایه، جذاب میکند. لازم به توضیح است که اوراق قرضه بازار پولمحور اغلب بهعنوان ابزاری برای مدیریت نقدینگی توسط سرمایهگذاران و مؤسسات بهمنظور ذخیره موقت وجوه اضافی استفاده میشوند.
اوراق قرضه عبوری
اوراق قرضه عبوری اوراقی هستند که اجازه میدهند جریانهای نقدی از داراییهای زیربنایی، مانند وامهای مسکن یا سایر وامها، بهطور مستقیم به سرمایهگذاران منتقل شود. بهعنوان مثال، درمورد اوراق بهادار با پشتوانه وام مسکن، پرداختهای ماهانه وامهای مسکن توسط وامگیرندگان، جمعآوری شده و به سرمایهگذاران دارنده این اوراق توزیع میشود. اوراق قرضه عبوری به سرمایهگذاران یک جریان پایدار از درآمد بر اساس عملکرد داراییهای زیرین ارائه میدهند، که آنها را در میان سرمایهگذاران جویای درآمد محبوب میکند. این اوراق میتوانند مزایای تنوع بخشی و پتانسیل بازده بالاتر نسبت به اوراق بهادار با درآمد ثابت سنتی را ارائه دهند.
اوراق قرضه ترجیحی
اوراق قرضه ترجیحی نوعی سرمایهگذاری با درآمد ثابت هستند که ویژگیهایی مشابه با سهام دارند. این اوراق عمدتاً توسط بانکها و شرکتهای بیمه معتبر صادر میشوند و دارای ویژگیهای منحصربهفردی ازجمله اینکه آنها دائمی (پرپچوآل) و قابل بازخرید بوده و معمولاً بهجای کوپنهای سنتی، سود تقسیمی ارائه میدهند، هستند. اوراق مذکور همچنین میتوانند پتانسیل منبع درآمد نسبتاً بالا، تنوع بخشی از اوراق قرضه اصلی، کاهش نوسانات پرتفو، ریسک نکول کمتر، ریسک نرخ بهره کمتر و برخی مزایای مالیاتی را برای سرمایهگذاران فراهم کنند.
اوراق بهادار با پشتوانه وام مسکن (RMBS)
RMBS داراییهای مبتنی بر بدهی هستند که توسط بهره پرداختی بر روی وامهای مسکن پشتیبانی میشوند. دراین راستا، وامهای مسکن و وامهای معادل دارای نرخ نکول نسبتاً پایین و نرخ بهره بالایی هستند، زیراکه تقاضای بالایی برای مالکیت یک مسکن شخصی یا خانوادگی وجود دارد. همچنین، ریسک سرمایهگذار با تجمیع بسیاری از این وامها برای کاهش ریسک نکول کاهش مییابد. افزون بر این، RMBS این مزیت را دارد که ریسک کمتر و سودآوری بیشتری را برای سرمایهگذاران فراهم کند. اوراق ذکرشده به نهادهای صادرکننده نیز این امکان را میدهند که وجوه بیشتری برای ذخایر جمعآوری کنند که میتوانند براساس آن وامهای بیشتری بدهند. درنتیجه، بهمحض آنکه وامگیرندگان هر ماه وام مسکن خود را پرداخت میکنند، وامهای زیربناییِ پشتیبان RMBS، کمریسک میشوند. توجه به این امر لازم است که جریانهای نقدی به سرمایهگذاران اوراق بهادار با پشتوانه وام مسکن بازمیگردد و به آنها این امکان را میدهد که ریسک سرمایهگذاریهای خود را کاهش دهند.