شاخص حجم متوازن (On Balance Volume)

شاخص حجم متوازن (On Balance Volume)

تعریف

شاخص حجم متوازن (OBV)، در تحلیل تکنیکال برای سنجش فشار خرید و فروش استفاده می‌شود. این شاخص، یک اندیکاتور تجمعی است، به این معنی که در روزهایی که قیمت بالا رفته است، حجم آن روز به کل مقدار تجمیع‌یافته OBV اضافه می‌شود. درهمین حال، اگر قیمت پایین آمده باشد، حجم آن روز از کل OBV کسر می‌شود. سپس مقدار حجم متوازن برای تفسیر آسان به‌صورت خطی رسم می‌شود. همچنین، از این اندیکاتور عمدتاً برای تأیید یا شناسایی روندهای کلی قیمت یا پیش‌بینی حرکات قیمت پس از واگرایی‌ها استفاده می‌شود.

تاریخچه

اندیکاتور OBV توسط «جو گِرَن‌ویل (Joe Granville) » ابداع و در کتاب او با عنوان «روش جدید گِرَن‌ویل برای کسب سود سهام» که در سال (۱۹۶۳) منتشر شد، معرفی گردید. این شاخص، از نظر تاریخی مهم است زیرا یکی از اولین اندیکاتورهای شناخته‌شده برای محاسبه جریان حجم مثبت و منفی بود.

محاسبه

حجم متوازن یکی از محاسبات ساده در تحلیل تکنیکال را دار است و براساس چند شرط به‌سادگی قابل جمع یا تفریق است:

۱- اگر قیمت پایانی (بسته‌شدن) جاری بیشتر از قیمت بسته‌شدن قبلی باشد:

شاخص حجم متوازن قبلی + حجم جاری = شاخص حجم متوازن جاری

۲- اگر قیمت پایانی جاری کم‌تر از قیمت بسته‌شدن قبلی باشد:

شاخص حجم متوازن قبلی – حجم جاری = شاخص حجم متوازن جاری

۳- اگر قیمت بسته‌شدن جاری برابر با قیمت بسته‌شدن قبلی باشد:

شاخص حجم متوازن قبلی = شاخص حجم متوازن جاری

اصول اولیه

وقتی میزان حجم در روزهای صعودی از حجم در روزهای نزولی بیشتر باشد، OBV افزایش می‌یابد و هنگامی‌که حجم در روزهای نزولی از حجم در روزهای صعودی بیشتر شود، شاخص حجم متوازن، کاهش می‌یابد. این امر بدان معنا است که اساساً، به‌هنگامی که OBV بالا می‌رود، فشار خرید رشد پیدا می‌کند و زمانی‌که شاخص حجم متوازن پایین می‌آید، فشار فروش بیشتر می‌شود. درهمین راستا، تئوری اصلی در پسِ شاخصِ حجم متوازن این است که حجم، مقدم بر قیمت است. این مسئله از اهمیت بالایی برخوردار است زیراکه به اندیکاتور ذکرشده اجازه می‌دهد تا برای اهداف مختلفی مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر آن، این امر می‌تواند برای شناسایی یا تأیید روند کلی بازار به‌کار رود. دراین اثنا، می‌توان از OBV برای پیش‌بینی حرکت قیمت پس از واگرایی‌ها استفاده نمود.

به‌دنبال چه نکاتی باید باشیم؟

شناسایی روند

شاخص حجم متوازن برای شناسایی یا تأیید روندهای کلی بازار مفید است که این موضوع می‌تواند برای تأیید سیگنال‌ها یا الگوهایی که توسط سیگنال‌های اضافی ایجاد می‌شوند، مفید باشد که برای موثربودن به شناسایی روند متکی هستند. همچنین، بر پایه این تئوری که نوسان‌ها در جریانِ حجم مثبت یا منفی (فشار خرید و فروش) و قبل از تغییراتِ قیمت رخ می‌دهد، اندیکاتور مذکور می‌تواند پتانسیل تغییر روند را شناسایی کند.

واگرایی

واگرایی زمانی رخ می‌دهد که حرکت قیمت توسط اندیکاتور تأیید نشود. در بسیاری از موارد، این واگرایی‌ها می‌توانند نشان‌دهنده یک تغییر جهت بالقوه باشند، به‌خصوص که با توجه به فرضیه پشت شاخص OBV که بر طبق آن، نوسانات مثبت و منفیِ حجم قبل از تغییراتِ قیمت رخ می‌دهد.

واگرایی صعودی OBV، زمانی رخ می‌دهد که قیمت کاهش می‌یابد اما این اندیکاتور، روند صعودی در پیش می‌گیرد.

درمقابل، واگرایی نزولی شاخص حجم متوازن به‌هنگامی حادث می‌شود که قیمت افزایش می‌یابد اما OBV کاهش می‌یابد.

خلاصه

شاخص حجم متوازن، یک معیار خوب برای سنجش فشار خرید و فروش است. بسیاری از معامله‌گران بر این باور هستند که فشار خرید و فروش، قبل از تغییراتِ قیمت رخ می‌دهد و این موضوع، اندیکاتور موردبحث را ارزشمند می‌کند، به‌خصوص که واگرایی‌ها، همیشه باید به‌مثابه یک تغییر جهت بالقوه در روند فعلی در نظر گرفته شوند. با این وجود، همان‌طور که درمورد اکثر اندیکاتورها صادق است، بهتر است از OBV همراه با ابزارهای تحلیل تکنیکال دیگر استفاده شود.

سبک (استایل)

OnBalanceVolume

این گزینه امکان نمایش یا عدم نمایش OBV و همچنین خط قیمت که مقدار جاری واقعی شاخص حجم متوازن را نشان می‌دهد، فراهم می‌کند. افزون بر این، امکان انتخاب رنگ، ضخامت خط و نوع نمایش بصری OBV که در آن، خط، حالت پیش‌فرض بوده را فراهم می‌سازد.