درس ۶۶ : شاخص حجم منفی (NVI)

شاخص حجم منفی (Negative Volume Index)

نوع اندیکاتور: مستقل

شاخص حجم منفی (NVI) بر دوره‌هایی تمرکز دارد که حجم معاملات در آن‌ها نسبت به دوره‌ی قبل کاهش یافته باشد. فرض بر این است که سرمایه‌های آدم‌های کار بلد و حرفه‌ای یا همان پول هوشمند هنگامی وارد بازار می‌شوند که حجم معاملات کاهش یافته باشد. این شاخص تلاش می‌کند نحوه‌ی رفتار معامله‌گران موفق و مجرب را تشخیص دهد؛ این افراد با این باور که حجم بالا و غیرعادی معاملات نشانه‌ای از این است که معامله‌گران بی‌تجربه در حال جلو بردن بازار هستند، به دنبال دوره‌هایی می‌گردند که حجم معاملات در آن‌ها کاهش یافته باشد.

شاخص حجم منفی (NVI) این گونه طراحی شده است که وقتی قیمت یک سهام روند صعودی داشته باشد، ولی هم‌زمان حجم معاملات روند نزولی، سیگنال خرید صادر کند. فرضیه‌ی پشت این اندیکاتور این است که تغییرات قیمت در روزهایی با حجم بالا به خاطر ورود معامله‌گران ناآگاه ایجاد می‌شوند، در حالی که تغییرات قیمت با حجم معاملات پایین به خاطر وجود معامله‌گران آگاه هستند. بر اساس این فرضیه، افزایش شاخص حجم منفی را می‌توان نشان‌دهنده‌ی ورود سرمایه‌های معامله‌گران موفق و مجرب به بازار سهام دانست. تقاطع‌ها با یک خط سیگنال که یک میانگین متحرک ۲۵۵ روزه از شاخص حجم منفی است نیز نشان‌دهنده‌ی بازگشت در روند هستند.

بازارهای گاوی یا صعودی هنگامی ایجاد می‌شوند که NVI بالای میانگین متحرک ۲۵۵ روزه‌اش باشد. هنگامی که NVI میانگین متحرک ۲۵۵ روزه‌اش را به سمت بالا قطع کند، سیگنال‌های خرید (لانگ) صادر می‌شوند. وقتی NVI میانگین متحرک ۲۵۵ روزه‌اش را به سمت پایین قطع کند، سیگنال‌های فروش (شورت) صادر می‌شوند.

کاربرد

تفسیر NVI بر این فرضیه استوار است که وقتی حجم افزایش می‌یابد، جمعیت دنبال‌کننده‌ی معامله‌گران ناآگاه در بازار حضور دارند. در مقابل، وقتی حجم کاهش یابد، به این معنی است که سرمایه‌ افراد موفق و مجرب وارد بازار شده است. از این رو، شاخص حجم منفی نحوه‌ی رفتار معامله‌گران موفق را نشان می‌دهد.

شاخص حجم منفی در حال حاضر برای نمودارهای میان‌روز قابل استفاده نیست، و به دلیل ماهیت این داده‌ها، هرگز برای نمودارهای تیک (Tick charts) نیز قابل استفاده نخواهد بود.

نمونه‌ای از نمودار

پارامترها

تنظیمات پیش فرض برای شاخص حجم منفی (میانگین متحرک نمایی) ۲۵۵ روز است.

• Period یا دوره (۲۵۵) – تعداد ستون‌ها یا دوره‌ها.

محاسبه

اگر Ct  و Cy  به ترتیب، نشان‌دهنده‌ی قیمت‌های پایانی امروز و دیروز و NVIyesterday نیز نشان‌دهنده‌ی شاخص حجم منفی دیروز باشند، شاخص حجم منفی برای امروز به شکل زیر محاسبه می‌شود:

• اگر حجم امروز از دیروز کم‌تر باشد، حاصل [Cy / (Cy – Ct) × NVIyesterday] را به علاوه‌ی شاخص حجم منفی دیروز کنید؛
• در غیر این صورت، حاصل فرمول بالا را به علاوه‌ی صفر کنید.

و شاخص حجم مثبت نیز به صورت زیر محاسبه می‌شود:

• اگر حجم امروز از دیروز بیش‌تر باشد، حاصل [Cy / (Cy – Ct) × NVIyesterday] را به علاوه‌ی شاخص حجم منفی دیروز کنید؛
• در غیر این صورت، حاصل فرمول بالا را به علاوه‌ی صفر کنید.