شاخص کانال کامودیتی (CCI)
تعریف
شاخص کانال کامودیتی (CCI)، یک اُسیلاتور مومنتم (حرکت/قدرت) است که در تحلیل تکنیکال برای شناسایی سطوح اشباع خرید و اشباع فروش و با اندازهگیری انحرافات یک ابزار، از میانگین آماریِ آن استفاده میشود. CCI، یک اندیکاتور بسیار شناختهشده و پُرکاربرد است که بهدلیل دارابودن تطبیقپذیری، محبوبیت زیادی کسب کرده است. افزون بر سطوح اشباع خرید/فروش، از CCI اغلب برای یافتن برگشت قیمت و همچنین واگراییها استفاده میشود. در اصل، این اندیکاتور برای شناسایی روندها در کالاها (کامودیتی) طراحی شده بود، اما اکنون در طیف وسیعی از ابزارهای مالی به کار میرود.
تاریخچه
شاخص کانال کالایی، توسط «دونالد لامبرت» ایجاد و در سال (۱۹۸۰) معرفی شد. از سوی دیگر، شاخص مذکور برای اولینبار در مجلهای که در آن زمان با نام «Commodities Magazine» شناخته میشد، منتشر گردید.
محاسبه
محاسبه شاخص کانال کامودیتی شامل چند مرحله است. مثال زیر برای یک شاخص کانال کامودیتی ۲۰ دورهای است:
CCI برابر است با (قیمت معمولی (TP) – میانگین متحرک ساده (SMA) 20 دورهایِ قیمت معمولی) / (۰.۰۱۵ × انحراف معیار)
قیمت معمولی = (بالاترین + پایینترین + قیمت پایانی) / ۳
قیمت ثابت = ۰.۰۱۵
در این فرمول، قیمت ثابت برای مقیاسگذاری بر روی ۰.۰۱۵ تنظیم شده است. همچنین، با در نظر گرفتن این مقدارِ ثابت، اکثر مقادیر CCI در محدوده ۱۰۰ تا -۱۰۰ قرار میگیرند. درنتیجه، برای محاسبه انحرافِ معیار، سه مرحله وجود دارد:
۱- برای هر دوره، بالاترین قیمت (High) و پایینترین قیمت (Low)، از TP کم/تفریق شود.
۲- این اعداد را صرفاً باید با استفاده از مقادیر مطلق (abs) جمع کرد.
۳- عددی که در مرحله ۳ به دست آمده را بر کل تعداد دورهها (در این مثال: ۲۰) تقسیم نمایید.
اصول اولیه
شاخص کانال کامودیتی، تغییر قیمت یک اوراق بهادار را در نظر میگیرد و آنرا با میانگین تغییر قیمت خود مقایسه میکند. بنابراین، محاسبه CCI، مقادیر مثبت و منفی ایجاد مینماید که در بالای خطِ صفر و پایین آن نوسان میکند. درهمین حال، بهطور معمول، مقدار ۱۰۰، بهعنوان اشباع خرید و -۱۰۰ در قامت اشباع فروش در نظر گرفته میشود. با این حال، توجه به چند نکته ضروری است:
سطوح واقعی اشباع خرید و فروش بسته به ابزار مالیِ موردِ معامله میتواند متفاوت باشد. برای مثال، یک ابزار پُرنوسانتر ممکن است سطوح اشباع خرید و فروش را در ۲۰۰ و -۲۰۰ داشته باشد. همچنین، اغلب، شرایط اشباع خرید/فروش در قالب یک امرِ پیشگام از معکوسشدن (ریورس) قیمت، در نظر گرفته میشود. با این وجود، هنگام استفاده از اندیکاتور مذکور، شرایط اشباع خرید و فروش غالباً میتواند نشانهای از قدرت باشد، به این معنی که روند فعلی ممکن است درحالِ تقویت و ادامه باشد.
به چه نکاتی باید توجه کرد؟
اشباع خرید/اشباع فروش
از آنجاییکه عملکرد اصلی اندیکاتور CCI، شناسایی زمانی است که یک اوراق بهادار در وضعیت اشباع خرید یا اشباع فروش قرار دارد، بدیهی است که پیشبینی حرکات آتی قیمت در زمان عبور از این سطوح برای بهرهمندی بیشتر از این اندیکاتور، بسیار مهم است. درهمین راستا، شرایط اشباع خرید/اشباع فروش را میتوان به معنای سنتی آنها برای شناسایی برگشتهای آتی قیمت به کار گرفت. باید به خاطر داشت که مقادیر آستانه واقعیِ اشباع خرید/فروش میتوانند اغلب میان ابزارهای مختلف متفاوت باشند.
دراین حالت، هنگامیکه قیمت از آستانه اشباع خرید عبور میکند، ممکن است بهزودی شاهد کاهش قیمت باشیم.
از طرف دیگر، عبور قیمت از سطوح اشباع فروش ممکن است نشاندهنده معکوسشدن روند به سمت افزایش قیمت باشد.
شرایط اشباع خرید/اشباع فروش را همچنین میتوان هنگام استفاده از CCI بهعنوان نشانهای از قدرت در نظر گرفت. از این رو، روند فعلی ممکن است درحالِ تقویت باشد.
در طول یک روند صعودی نیز عبور قیمت از آستانه اشباع خرید ممکن است نمایانگر اطمینان قوی به حرکت باشد و قیمت همچنان رشد پیدا کند.
درمقابل، در طول یک روند نزولی، عبور قیمت از زیر آستانه اشباع فروش ممکن است نشان از اطمینان قوی به حرکت داشته باشد و قیمت همچنان کاهش یابد.
واگرایی
حرکت، اغلب قبل از تغییراتِ قیمت رخ میدهد. بنابراین، همانطور که درمورد اکثر اُسیلاتورهای مبتنی بر حرکت صدق میکند، واگرایی بین قیمت و خوانش اندیکاتور نباید نادیده گرفته شود که شاخص کانال کامودیتی نیز تفاوتی از این حیث ندارد. درهمین راستا، واگرایی بین CCI و قیمت میتواند سیگنالی باشد که تغییرات روند ممکن است در آینده رخ دهد.
به همین روال، واگرایی صعودی اندیکاتور ذکرشده زمانی رخ میدهد که قیمت، کفِ پایینتری ایجاد نماید درحالیکه CCI، کف بالاتری ایجاد میکند.
علاوه بر این، واگرایی نزولی CCI زمانی حادث میشود که قیمت، سقف بالاتری ایجاد و درمقابل، شاخص کانال کامودیتی، سقف پایینتری شکل میدهد.
خلاصه
این واقعیت که شاخص کانال کالایی اکنون بیش از ۳۰ سال است که مورد استفاده قرار میگیرد، گواهی بر ارزش آن در جامعه تحلیل تکنیکال است که بارها ثابت شده که حرکت در هنگام تحلیل بازار و تلاش برای تعیین حرکات آینده، چقدر مهم است. اینکه از CCI، برای تأیید روندها یا جستجوی معکوسشدن (ریورس) روند و قیمت استفاده کنید، نباید از توانایی کمّیسازی مومنتم آن چشمپوشی کرد. مانند اکثر اندیکاتورها، این ابزار به بهترین وجه بهصورت ترکیبی با سایر اندیکاتورها استفاده میشود.
تنظیمات
دوره زمانی
مدت زمانی که برای محاسبه بخش میانگین متحرک ساده اندیکاتور CCI استفاده میشود که مقدار پیشفرض آن برابر با ۲۰ است.
منبع
مشخص میکند که از کدام داده هر کندل در محاسبات استفاده شود. دراین حال، مقدار پیشفرض، قیمت پایانی است.
سبک (استایل)
CCI
این گزینه، میتواند قابلیت نمایش CCI و همچنین نمایش یک خط قیمت که قیمت فعلی CCI را نشان میدهد، روشن یا خاموش کند. افزون بر این، میتوان رنگ خطِ اندیکاتور کانال کامودیتی، ضخامت خط و سبک بصری که بهطور پیشفرض، خط است را انتخاب کرد.
باند فوقانی
توانایی روشن یا خاموش کردن قابلیت نمایش باند بالا و همچنین انتخاب مقدار، رنگ، ضخامت و سبک خط آنرا دارد.
باند تحتانی
گزینه موردبحث، میتواند قابلیت نمایش باند پایین و نیز انتخاب مقدار، رنگ، ضخامت و سبک خط آنرا روشن یا خاموش کند.
بکگراند
قابلیت نمایش رنگ پسزمینه در داخل باندها را روشن یا خاموش میکند. از طرف دیگر، میتوان رنگ و همچنین میزان کدورت آنرا تغییر داد.
دقت
تعداد رقمهای اعشار را تعیین میکند که قبل از گِرد کردن به بالا در مقدارِ شاخص باقی میماند. هرچه این عدد، بیشتر باشد، تعداد نقاطِ اعشار روی مقدارِ شاخصِ بیشتر خواهد بود.