شاخص جهتدار میانگین (ADX)
تعریف
شاخص جهتدار میانگین (ADX)، یک اندیکاتور اختصاصی است که توسط تحلیلگران تکنیکال و معاملهگران برای تعیین قدرت یک روند استفاده میشود. این روند، میتواند صعودی یا نزولی باشد که توسط دو اندیکاتور دیگر که اغلب همراه با ADX مورد بهرهبرداری واقع میشوند، نمایش داده میشود: اندیکاتور جهتدار مثبت که بهطور معمول بهعنوان DI+ شناخته میشود و شاخص جهتدار منفی که همچنین بهصورت DI- شناخته میشود. بههمین دلیل، شاخص جهتدار میانگین با سه خط جداگانه نمایش داده میشود که هر خط نماد یک اندیکاتور جداگانه است. همچنین، از هر خط برای کمک به ارزیابی معامله و اینکه آیا باید آنرا بهصورت لانگ (خرید) یا شورت (فروش) انجام داد، استفاده میشود. اندیکاتور ADX در تریدینگویو (TradingView) به تنهایی خطوط DI+ و DI- را نمایش نمیدهد، اما میتوان از اندیکاتور شاخص قدرت جهتدار (DMI) برای مشاهده هر سه خط بهطور همزمان استفاده کرد.
تاریخچه
شاخص جهتدار میانگین در ابتدا توسط «ولز وایلدر» برای نمودارهای روزانه کالاها، طراحی، اما سپس اصلاح شد تا بتوان از آن در بازارهای دیگر و برای بازههای زمانی مختلف استفاده کرد. این اصلاحات به اندیکاتور مذکور اجازه داد تا به آنچه امروز هست، تبدیل شود، اندیکاتوری برای ردیابی قدرت روندهای بازار و تجزیه و تحلیل این روندها با کمک اندیکاتورهای جهتدار اضافی.
محاسبات
با توجه به اینکه شاخص جهتدار میانگین شامل چندین خط است، اندیکاتور مذکور نیاز به یک توالی محاسبات دارد که در زیر بیان شده است:
ابتدا، برای هر دورهای که درحال تجزیه و تحلیل هستید، باید DM ،+DM- و دامنه واقعی (TR) را محاسبه کرد. توجه به این موارد ضروری است:
DM+ برابر است با بالاترین قیمت فعلی – بالاترین قیمت قبلی
DM- برابر است با پایینترین قیمت قبلی – پایینترین قیمت فعلی
همچنین، از DM+ زمانی استفاده میشود که بالاترین قیمت فعلی – بالاترین قیمت قبلی، کوچکتر (>) از پایینترین قیمت قبلی – پایینترین قیمت فعلی باشد.
از DM- نیز زمانی بهرهبرداری میشود که پایینترین قیمت قبلی – پایینترین قیمت فعلی > بالاترین قیمت فعلی – بالاترین قیمت قبلی باشد.
از طرف دیگر، دامنه واقعی یا همان TR بزرگتر از موارد زیر است: بالاترین قیمت فعلی – پایینترین قیمت فعلی، بالاترین قیمت فعلی – قیمت پایانی قبلی یا پایینترین قیمت فعلی – قیمت پایانی قبلی.
با این تفاسیر، میانگینهای دورهای را برای DM ،+DM- و TR هموار کنید و سپس مقادیر DM- و DM+ را وارد کرده تا میانگینهای یکدستشده آنها را محاسبه نمایید.
درهمین حال، برای بهدست آوردن اولین مقدار xTR، مجموع x مقدار قبلی TR که در آن، x، تعداد دورهها بوده را محاسبه کنید.
همچنین، مقدار xTR بعدی مساوی است با xTR اول منهای (xTR قبلی تقسیم بر ۱۴) بهعلاوه TR فعلی.
سپس، از تقسیم مقدار هموارشده DM+ با مقدار یکدستشده TR، مقدار DI+ به دست میآید که این مقدار را باید در ۱۰۰ ضرب نمود.
مقدار هموارشده DM- را نیز بر مقدار یکسان TR تقسیم کنید تا مقدار DI- را کسب نمایید. این مقدار را باید در ۱۰۰ ضرب نمود.
فرمول شاخص قدرت جهتدار (DX) برابر است با DI+ منهای DI-، سپس تقسیم بر مجموع DI+ و DI-. ذکر این نکته ضروری است که همه این مقادیر، مطلق هستند. درنهایت، این مقدار را در ۱۰۰ ضرب کنید.
از طرف دیگر، برای بهدست آوردن ADX، باید به محاسبه مقادیر DX برای x دوره ادامه داد تا نتایج دورهها را برای دستیابی به مقدار ADX پیوسته سازید.
در وهله نخست، ADX = مجموع x دوره DX تقسیم بر x.
درنهایت، ADX = ((ADX قبلی * ۱۳) + DX فعلی) تقسیم بر x.
نکات کلیدی و موارد قابلتوجه
شاخص جهتدار میانگین (ADX) و همچنین اندیکاتورهای جهتدار منفی (DI-) و مثبت (DI+)، شاخصهای حرکتی هستند و به سرمایهگذاران کمک میکنند تا قدرت و جهت یک روند را تعیین نمایند. درهمین راستا، شاخص جهتدار میانگین، قیمت بازار را پیشبینی و وقتیکه قیمتها بالا میروند (زمانیکه DI+ بالاتر از DI- است (و به هنگامیکه قیمتها پایین میآیند (زمانیکه DI- بالاتر از DI+ بوده)) بهخوبی قابلمشاهده است. علاوه بر این، در موقعیکه بین خطوط DI+ و DI- تقاطعهایی وجود داشته باشد، این امر میتواند نشاندهنده سیگنالهای بالقوه معاملاتی باشد، زیراکه یک بازار نزولی یا صعودی، پدیدار میشود.
با این وجود، یک روندِ زمانی، بیشترین قدرت را وقتی نشان میدهد که اندیکاتور جهتدار میانگین بالاتر از ۲۵ باشد (سیگنال بالقوه برای خرید) و طبق گفته «وایلدر»، خالق این مفهوم، اگر ADX به زیر ۲۰ برسد، روند، ضعیف است یا قیمت، بدونِ روند در نظر گرفته میشود. باید به خاطر داشت که اگر ADX زیر ۲۰ باشد، ممکن است زمان ایدهآل برای ورود به معامله نباشد. افزون بر این، اگر بازار بهگونهای به نظر آید که از یک روند خاص پیروی نمیکند، به این معنی نیست که قیمت، درحالِ حرکت نیست، بلکه بدان معنا است که میتواند درحالِ تغییر باشد یا درحالحاضر، جهتگیری خاصی وجود نداشته باشد.
محدودیتها
تقاطع بین خطوط شاخص میتواند اغلب اتفاق بیفتد. در حالت ذکرشده اگر این اتفاق خیلی مکرر رخ دهد، به احتمال زیاد باعث سردرگمی معاملهگران شده و پتانسیل ضرر مالی را بالا میبرد. درهمین حال، این لحظاتِ موردنظر بهعنوان «سیگنالهای کاذب» شناخته میشوند و زمانیکه ADX زیر ۲۵ محاسبه شود، شکل رایجتری دارند. بهعلاوه، اندیکاتور جهتدار میانگین باید با سایر شاخصهایی که قیمت را بررسی میکنند و سایر مواردی که میتوانند به فیلترکردن سیگنالها و کنترل ریسک کمک کنند، ترکیب گردد تا بهترین استفاده از این ابزار حاصل شود. همچنین، مانند اکثر شاخصها، این اندیکاتور در مواقعیکه با پردازشگرهای داده با عملکرد بالا و سایر ابزارهای تحلیلی ترکیب شود، بهترین عملکرد را به نمایش میگذارد.
خلاصه
بهطور خلاصه، شاخص جهتدار میانگین که به اختصار ADX نامیده میشود، یک ابزار عالی برای تحلیل تکنیکال و تعیین قدرت یک روند، چه صعودی و چه نزولی است که آنرا باید با سایر شاخصها برای تجزیه و تحلیل روندها و یافتن زمان مناسب برای انجام معامله و با توجه به وضعیت بازار، ترکیب کرد.