شاخص قیمت میانگین وزنی حجمی (VWAP)
شاخص قیمت میانگین وزنی حجمی (VWAP)، یک ابزار تحلیل تکنیکال است که برای اندازهگیری قیمت میانگین وزنی براساس حجم استفاده میشود. VWAP معمولاً با نمودارهای روزانه استفاده میشود تا جهتِ کلی قیمتهای روزانه را تعیین کند. این اندیکاتور همچنین مشابه یک میانگین متحرک (MA) است به این صورت که وقتی قیمت بالاتر از VWAP باشد، قیمتها درحالِ افزایش هستند و بههنگامی که قیمت پایینتر از VWAP باشد، قیمتها کاهشی میشوند. درهمین حال، اندیکاتور مذکور عمدتاً توسط تحلیلگران تکنیکال برای شناسایی روندِ بازار مورد بهرهبرداری قرار میگیرد.
محاسبه
محاسبه VWAP شامل پنج مرحله است:
۱- محاسبه قیمت معمول برای دوره،
[(بالاترین قیمت + پایینترین قیمت + قیمت پایانی) / ۳]
۲- ضرب قیمت معمول در حجم دوره،
(قیمت معمول * حجم)
۳- ایجاد مجموع تجمعی (انباشته) قیمت معمول،
حجم تجمعی (قیمت معمول * حجم)
۴- ایجاد مجموع تجمعی حجم،
حجم تجمعی (حجم)
۵- تقسیم مجموع تجمعی،
شاخص قیمت میانگین وزنی حجمی = حجم تجمعی (قیمت معمول * حجم) / حجم تجمعی (حجم)
مفاهیم پایه
شاخص قیمت میانگین وزنی حجمی مشابه یک MA است به این صورت که وقتی قیمتها درحال رشد هستند، بالا خط شاخص قرار دارند و زمانیکه روند نزولی به خود میگیرند، زیر خط شاخص قرار دارند. با این وجود، باید این نکته را به خاطر داشت که مانند یک میانگین متحرک، VWAP نیز ممکن است دارای تأخیر باشد و این امر در شاخص، ذاتی است زیراکه محاسبه یک میانگین با استفاده از دادههای گذشته صورت میپذیرد. همچنین، اندیکاتور موردبحث میتواند در هر بازه زمانی: درون-روزانه (ثانیه، دقیقه، ساعتی)، هفتگی، ماهانه، سالانه، دهه، قرن، استفاده شود. برای مثال، اگر یک چارچوب زمانی هفتگی انتخاب شود، مجموع مقادیر، از اولین روز معامله هر هفته، شروع به انباشتهشدن/تجمیع میکند.
به چه نکاتی باید توجه کرد؟
شناسایی روند
شناسایی روند یکی از مزایای عمده استفاده از شاخص قیمت میانگین وزنی حجمی است. اصول مربوط به این شاخص بسیار ساده است اما میتواند بسیار مفید باشد، بهخصوص زمانی که برای تأیید سیگنالهای معاملاتی مورد استفاده قرار میگیرد.
روند صعودی با معامله قیمتها در بالا VWAP مشخص میشود.
روند نزولی با معامله قیمتها در پایین VWAP تعیین میشود.
بازار جانبی (ساید) با معامله قیمتها بالاتر و پایینتر از شاخص قیمت میانگین وزنی حجمی مشخص میگردد.
خلاصه
قیمت میانگین وزنی حجمی، یک شاخص جالب است زیراکه برخلاف بسیاری از ابزارهای تحلیل تکنیکال دیگر، بهترین کارایی را برای تحلیل روزانه دارد. این ابزار، یک راه مطمئن برای شناسایی روندِ زیربنایی یک دوره روزانه است، به این شکل که وقتی قیمت در بالا VWAP است، روند صعودی بوده و هنگامیکه در پایین VWAP قرار دارد، روند نزولی است. با این حال، در اندیکاتور ذکرشده، یک نقطه ضعف وجود دارد، به این نحو که حتی اگر عمدتاً بهصورت روزانه استفاده شود، همچنان میتواند تأخیر زیادی را بین شاخص و قیمت به وجود آورد. افزون بر این، شاخص از زمانِ بازشدن، شروع به محاسبه میکند و بهوقت بستهشدن، محاسبه را متوقف مینماید. بنابراین، برای نموداری با تایمفریم کوتاه (مثلاً ۱ دقیقه)، میتواند صدها دوره در آن روز وجود داشته باشد که هرچه به زمان بستهشدن روز نزدیکتر شود، تأخیرِ شاخص نیز بیشتر خواهد بود. این مورد همچنین برای هر شاخصی که یک میانگین را با استفاده از دادههای پیشین محاسبه کرده، صدق میکند.
تنظیمات ورودی
پنهانسازیVWAP در نمودار ۱ روزه یا بالاتر
درصورت انتخاب این گزینه، شاخص قیمت میانگین وزنی حجمی تنها در تایمفریمهای روزانه نمایش داده خواهد شد. گزینه مذکور همچنین در ترکیب با «جلسه معاملاتیِ (Session)» دوره لنگر (Anchor) مفید است، زیراکه VWAP تنها زمانی معنادار است که دوره لنگر بالاتر از بازه زمانی نمودار باشد.
دوره لنگر
دوره محاسبه شاخص: این تنظیمات، مقدار Anchor را مشخص میکند، یعنی هرچند وقت یکبار محاسبه VWAP بازنشانی یا ریست میشود. درهمین حال، برای اینکه شاخص قیمت میانگین وزنی حجمی بهدرستی فعالیت کند، هر دوره این اندیکاتور باید شامل چندین کندل باشد. مثلاً تنظیم لنگر به «جلسه معاملاتی» و چارچوب زمانی به «۱ روزه» مفید نیست زیراکه شاخص در هر کندل بازتنظیم خواهد شد.
مقادیر ممکن: جلسه معاملاتی، هفتگی، ماهانه، سهماهه، سالانه، دهه، قرن، گزارشات درآمد (Earnings) که در قسمت گزارشات درآمد ریست میشود، سود سهام (Dividends) که ریستشدن این گزینه بر روی سود سهام اتفاق میافتد و تفکیکها (Splits) که بر روی تفکیکها، بازنشانی میشود.
منبع
منبع برای محاسبه VWAP. بهطور سنتی، مقدار میانگینِ کندل بهعنوان منبع استفاده میشود. علاوه بر این، به شکل پیشفرض، منبع، hlc3 است، اما hl2 نیز گزینه دیگری به شمار میآید.
جابهجایی (اُفست)
تغییر این عدد، شاخص قیمت میانگین وزنی حجمی را نسبت به بازار فعلی به جلو یا عقب حرکت میدهد. درهمین حال، مقدار صفر بهعنوان پیشفرض درنظر گرفته میشود.
حالت محاسبه باندها
این گزینه، واحدهایی که برای محاسبه فاصله باندها استفاده میشوند را تعیین میکند، بهنحوی که وقتی «درصد (Percentage)» انتخاب میشود، ضریبِ ۱ بهمعنای ۱ درصد است.
ضریب باندها #۱-۳
درصورت انتخاب گزینه مذکور، اندیکاتور، انحراف معیار و استانداردهای همه مقادیر VWAP از زمان آخرین لنگر را محاسبه خواهد کرد. درهمین راستا، باندهای انحراف معیار با مقادیر مربوطه ضرب شده و قبل از نمایش، به روی چارت رسم خواهند شد.
تایمفریم
بازه زمانی که شاخص بر پایه آن محاسبه میشود را میتوان در این قسمت مشخص نمود. این گزینه همچنین اجازه میدهد تا VWAP بر طبق دادههای بازه زمانی دیگری ارزیابی شود، مثلاً محاسبه VWAP بر روی نمودار یک ساعته و نمایش آن بهروی چارت ۵ دقیقهای.
انتظار برای بستهشدن بازه زمانی
رفتارِ اندیکاتور را به هنگامیکه تایمفریمِ شاخص بالاتر از چارچوب زمانی نمودار است، مشخص میکند. دراین حال وقتی که گزینه «انتظار برای بستهشدن بازه زمانی» انتخاب شده باشد، مقادیر تایمفریمِ بالاتر تنها زمانی در چارت وارد شده و متصل میشوند که بازهی زمانیِ بالاتر کامل شده باشد.
سبک
VWAP
میتوان قابلیت نمایش یا عدم نمایش VWAP و همچنین نمایش خط قیمتی که مقدار فعلی اندیکاتور مذکور را نشان میدهد، تغییر داد. مضاف بر این، میتوان رنگ خط VWAP، ضخامت و سبک خط را انتخاب نمود.
باندهای بالا #۱-۳، باندهای پایین #۱-۳
امکانِ فعال یا غیرفعال نمودن باندهای انحراف معیار VWAP و تنظیم رنگها و نوع خطوط آنها را میتوان در این قسمت تغییر داد.
پُرکردن باندها #۱-۳
در این گزینه میتوان پُرکردن فضا بین باندهای انحراف معیار و رنگ آن را تنظیم کرد.
دقت
تعداد اعشار باقیمانده بر روی مقدارِ شاخص قبل از گِردکردن را سروسامان میدهد، به این صورت که هرچه این عدد بالاتر باشد، تعدادِ نقاط اعشارِ بیشتری بهروی مقدارِ شاخص وجود خواهد داشت.