درس ۵ : شرکت در معاملات آتی

شرکت در معاملات آتی

اکنون که شما با بازارهای آتی، دلیل وجود آن‌ها، و نحوه‌ی کارکردشان آشنا شده‌اید، گام بعدی بررسی راه‌های مختلفی است که از طریق آن‌ها قادر خواهید بود در معاملات آتی شرکت کنید. گزینه‌های مختلفی وجود دارند، و بهترین گزینه برای شما – اگر به طور کلی تصمیم به ورود به این بازارها را گرفته‌اید – گزینه‌ای است که مناسب شرایط مالی و روحی‌تان باشد. هم‌چنین، در ادامه درباره‌ی افتتاح یک حساب معاملاتی آتی، مقرراتی برای حفظ امنیت شرکت‌کنندگان در بازارهای آتی، و در صورت بروز اختلافات، روش‌هایی برای حل آن توضیحاتی ارائه خواهیم داد.

تصمیم‌گیری درباره‌ی چگونگی مشارکت

از آن‌جا که همیشه ریسک ساده‌انگاری درباره‌ی معاملات آتی وجود دارد، انتخاب روشی برای مشارکت عمدتا به این مسئله مربوط می‌شود که شما می‌خواهید تا چه میزان مستقیما و به طور همه‌جانبه، شخصا درباره‌ی نحوه‌ی اتخاذ تصمیم‌های معاملاتی و مدیریت حساب‌ تصمیم‌گیری کنید. بسیاری از معامله‌گران آتی ترجیح می‌دهند خودشان تحلیل‌ها و پژوهش‌ها‌ی‌شان را انجام بدهند و خودشان تصمیم بگیرند چه چیزی را چه وقت بخرند یا بفروشند. به این ترتیب، آن‌ها معاملات آتی‌شان را به روشی مشابه‌ی پرتفولیوهای سهام‌شان مدیریت می‌کنند. سایرین نیز ترجیح می‌دهند بر توصیه‌های یک شرکت کارگزاری یا مسئول رسیدگی به حساب مشتریان تکیه کنند یا دست‌کم آن‌ها را مد نظر قرار دهند. برخی نیز یک مشاور معاملاتی مستقل استخدام می‌کنند. سایر افراد هم ترجیح می‌دهند فرد دیگری مسئول معامله با حساب‌شان باشد و بنابراین، مسئولیت انجام معاملات را به کارگزار‌شان می‌سپارند. با این حال، برخی نیز هم‌چنان سهمی را از یک سرمایه‌گذاری متمرکز خریداری می‌کنند.

هیچ فرمولی برای تصمیم‌گیری وجود ندارد. با وجود این، در تصمیم‌گیری‌های‌تان باید این موارد را مد نظر قرار دهید: دانش و هرگونه تجربه‌ی قبلی در معاملات آتی، میزان زمان و توجهی که می‌توانید وقف این معاملات کنید، میزان سرمایه‌ای که قادر هستید در معاملات آتی متعهد شوید، و – مسئله‌ای که به اندازه‌ی سایر موارد می‌تواند مهم باشد – روحیه‌ی فردی و میزان تحمل ریسک. این مورد آخر بسیار مهم است. برخی از افراد می‌توانند شخصا در دنیای پرشور و شتاب معاملات آتی به رشد و موفقیت برسند، و برخی دیگر نیز نمی‌توانند، مایل نیستند، یا وقت‌اش را ندارند که برای شرایط لحظه‌ای متفاوت فورا یک تصمیم جداگانه بگیرند. عده‌ای این حقیقت را می‌پذیرند که گاهی اوقات در معاملات آتی ناچار هستند مقداری ضرر کنند. برخی نیز فاقد تمایل یا قدرت لازم هستند که بپذیرند در یک موقعیت خاص دچار اشتباه شده‌اند و باید یک پوزیشن را نقد کنند.

بسیاری از معامله‌گران باتجربه معتقدند، مهم‌ترین مورد در میان تمام مواردی که باید پیش از انجام معامله در قراردادهای آتی فرا بگیرند، این است که خودشان را بشناسند. این ویژگی می‌تواند در اتخاذ تصمیم‌های درست درباره‌ی این‌که آیا اساسا باید وارد یک معامله‌ شوید، و در این صورت، از چه روشی باید معامله‌تان را شروع کنید، به شما کمک کند.

تحت هر شرایطی، همیشه باید به خاطر داشته باشید، هرگز نباید وارد معاملات آتی شوید، مگر این‌که سرمایه‌‌ی لازم را برای پوشش ریسک‌های این معاملات داشته باشید. سرمایه‌ای که با استفاده از آن می‌خواهید به سودهای بزرگ‌تر دست یابید، باید به قدری باشد که در صورت زیان دیدن، همه چیزتان را از دست ندهید. این سرمایه باید بیش‌تر و جدای از پولی باشد که برای نیازهای‌تان، موارد اضطراری، پس‌انداز و تحقق اهداف سرمایه‌گذاری بلندمدت‌تان کنار گذاشته‌اید. هم‌چنین، باید این مسئله را درک کنید که به دلیل اهرم موجود در معاملات آتی، نوسان‌های سود و زیان‌تان ممکن است نسبت به اکثر انواع فعالیت‌های سرمایه‌گذاری‌های دیگر بیش‌تر باشد، و شاید به خاطر ضررهای معاملات مجبور شوید بیش‌تر از آن‌چه برای انجام این معاملات پول کنار گذاشته‌اید، جهت پوشش کمبود مارجین اولیه‌تان وجه اضافه وارد حساب‌تان کنید.

مدیریت حساب به صورت شخصی

در این روش، شما حساب معاملاتی خودتان را افتتاح می‌کنید و – با استفاده از توصیه‌های شرکت کارگزاری یا بدون توجه به آن‌ها – خودتان تصمیم‌های معاملاتی‌تان را اتخاذ می‌کنید. هم‌چنین، خودتان مسئول تامین وجوه کافی و واریز وجه به حساب شرکت کارگزاری به عنوان مارجین خواهید بود – گاهی اوقات، باید این وجوه را بر حسب نیاز، فورا واریز کنید.

عملا بیش‌تر شرکت‌های کارگزاری مهمی که با آن‌ها آشنایی دارید، یا بسیاری دیگر که ممکن است با آن‌ها آشنا نباشید، دارای دپارتمان‌ها یا بخش‌های جداگانه‌ای هستند که به مشتریانی که می‌خواهند بخشی از سرمایه‌‌شان را به معاملات آتی اختصاص دهند، خدمت‌رسانی می‌کنند. تمام شرکت‌های کارگزاری که به صورت عمومی در کسب و کار آتی فعالیت دارند، باید به عنوان کارگزار بورس آتی یا به عنوان معرفی‌کننده‌ی کارگزاری در کمیسیون معاملات آتی کالای ایالات متحده (CFTC، آژانس نظارتی مستقل دولت فدرال برای اجرای قانون بورس کالا) ثبت نام کنند و باید عضو انجمن ملی معاملات آتی آمریکا (NFA، انجمن بزرگ خودنظارتی مربوط به این صنعت) شوند.

شرکت‌های مختلفی وجود دارند که خدمات گوناگونی را ارائه می‌دهند. برای مثال، برخی از این شرکت‌ها دارای دپارتمان‌های تحقیقاتی بزرگی هستند و می‌توانند اطلاعات و تحلیل‌های به‌روز را در خصوص تحرکات بازار و هم‌چنین، توصیه‌های معاملاتی خاص را به مشتریان ارائه دهند. سایر شرکت‌ها نیز خدماتی متناسب با مشتریانی ارائه می‌کنند که ترجیح می‌دهند خودشان در مورد بازار قضاوت و تصمیم‌های معاملاتی را اتخاذ کنند. شرکت‌هایی نیز هستند که ترکیب‌های مختلفی از این خدمات و هم‌چنین سایر انواع خدمات را ارائه می‌دهند.

حساب معاملاتی را می‌توان مستقیما با یک کارگزار بورس آتی یا به طور غیرمستقیم از طریق یک معرفی‌کننده‌ی کارگزاری افتتاح کرد. در هر دو حالت، کارهای مربوط به حساب‌تان و هم‌چنین، پول موجود در حساب‌تان توسط یک کارگزار بورس آتی انجام می‌شوند. معرفی‌کننده‌ی کارگزاری وجوه‌تان را دریافت یا مدیریت نمی‌کند، بلکه بیش‌تر مجموعه‌ای از خدمات معاملاتی را به شما ارائه می‌دهد.

کارگزاران بورس آتی ملزم هستند وجوه و اموال مشتریان‌شان را در حساب‌هایی جدای از حساب‌های مربوط به شرکت نگهداری کنند.

در کنار خدمات خاصی که این شرکت‌ها به مشتریان ارائه می‌دهند، در مورد کمیسیون (حق‌العمل) و هزینه‌های معاملاتی مربوطه نیز با مشتری صحبت می‌کنند. همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، حتما درباره‌ی شرایط مربوط به فراخوان مارجین (مارجین کال) در هر شرکت، اطلاعات کاملی به دست بیاورید. به علاوه، پیش از شروع همکاری با هر شرکت از اعتبار و قانونی بودن آن اطمینان حاصل کنید.

محول کردن مدیریت حساب به افراد دیگر

این حساب‌ها نیز همان حساب شخصی خودتان هستند. تفاوت عمده در این است که شما به فرد دیگری – مدیر حساب مشتریان – وکالت‌نامه‌ی کتبی می‌دهید تا درباره‌ی نوع معاملات و زمان انجام آن‌ها تصمیم‌گیری کند و آن را به اجرا در بیاورد. وی به صورت قانونی این اختیار را دارد که از طرف حساب شما اقدام به خرید یا فروش کند، یا پیش از این کار، با شما تماس بگیرد و پس از ارائه‌ی نظرات‌اش و کسب تایید شما این کار را انجام ‌دهد. البته، شما هم‌چنان مسئول تمام ضرر و زیان‌های وارده، و در صورت نیاز، پس از یک فراخوان مارجین، مسئول تامین هرگونه کسری وجه ناشی از ضررهایی هستید که بیش‌تر از میزان مارجین‌تان باشند.

با این‌که مدیر حساب مشتریان احتمالا حساب‌های سایر افراد را نیز به طور هم‌زمان مدیریت می‌کند، سودها و زیان‌های مشتریان با هم مشترک نیستند. هرگونه سود یا زیان ناشی از معامله در حساب شما، صرفا به حساب خودتان تعلق خواهد داشت.

بسیاری از کارگزاران بورس آتی و معرفی‌کنندگان کارگزاری مسئولیت مدیریت حساب‌های مشتریان را قبول می‌کنند. در بیش‌تر موارد، میزان پول مورد نیاز برای افتتاح حساب به این شکل، از میزان پولی که جهت ایجاد حساب برای انجام معامله به صورت شخصی مورد نیاز است، بیش‌تر خواهد بود. با وجود این، شرکت‌ها و مدیران حساب‌های مختلف، دارای الزامات مختلفی هستند و شرایط هر یک ممکن است با دیگری تفاوت داشته باشد. تمام توافق‌نامه و اطلاعاتی را که این شرکت‌ها در مقابل‌تان قرار می‌دهند، با دقت مطالعه و همه چیز را در این مورد برای خودتان روشن کنید.

برخی از مدیرانِ حساب‌های مشتریان روش‌های معاملاتی مخصوص به خودشان را دارند و فقط مشتریانی را می‌پذیرند که با این روش‌ها موافق باشند. سایر مدیران و شرکت‌ها نیز روش‌های معاملاتی‌شان را متناسب با اهداف مشتریان‌ انتخاب می‌کنند. در هر دو حالت، اطلاعات کافی به دست بیاورید و پرسش‌های لازم را از آن‌ها انجام دهید تا مطمئن شوید سرمایه‌تان هم‌سو با اهداف شخصی‌تان مدیریت خواهد شد.

درباره‌ی کارمزدها نیز صحبت کنید. علاوه بر کمیسیون‌هایی که به معاملات مربوط به حساب‌تان تعلق می‌گیرند، معمولا مدیران حساب کارمزدهایی را نیز بابت خدمات‌شان از شما طلب می‌کنند و/یا ترتیباتی را اتخاذ می‌کنند که در سود خالصی که در معاملات تحت مدیریت‌شان نصیب شما شده است، شریک شوند. این کارمزدها باید از همان ابتدا به روشنی مشخص شوند. از هرگونه هزینه و کارمزد مربوط به حساب‌تان و دلایل آن‌ها کاملا آگاه شوید.

با این‌که حسن عملکرد گذشته هیچ ضمانتی برای حسن عملکرد در آینده نیست، بهتر است درباره‌ی سوابق و عملکرد گذشته‌ی فردی که می‌خواهید مدیریت حساب‌تان را به وی بسپارید، تحقیق کنید. این قبیل افراد که با یک کارگزار بورس آتی یا معرفی‌کننده‌ی کارگزاری مرتبط هستند و  قرار است به صلاحدید و اختیار خودشان از طرف حساب شما معامله کنند، عموما باید دارای سطح خاصی از صلاحیت و تجربه باشند.

در نهایت، به این نکته توجه کنید که آیا توافق‌نامه‌تان با مدیر حساب شامل بندی برای نقد کردن خودکار پوزیشن و بستن حساب در صورت فراتر رفتن میزان ضرر از یک حد خاص است یا خیر. و البته، شما باید درباره‌ی نحوه‌ی برداشت سودهای‌تان و وجود یا عدم وجود محدودیت‌هایی برای برداشت آن‌ها از حساب‌تان اطلاعات کامل داشته باشید و در این مورد به توافق برسید.

استفاده از یک مشاور معاملات کالا

همان‌طور که از نام آن پیدا است، یک مشاور معاملات کالا فرد (یا شرکتی) است که در مقابل دریافت کارمزد، مشاوره‌هایی را در خصوص معاملات کالا به شما ارائه می‌دهد؛ از جمله توصیه‌های معاملاتی خاص نظیر این‌که چه وقت وارد یک پوزیشن خاص شورت (کوتاه) یا لانگ (بلند) شوید و چه وقت پوزیشن‌تان را نقد کنید. عموما مشاوران برای کمک به شما در انتخاب استراتژی‌های متناسب با اهداف معاملاتی‌تان، تحلیل‌ها و قضاوت‌هایی را در خصوص چشم‌انداز پاداش/ریسک معاملات پیشنهادی‌شان به شما ارائه می‌دهند. توصیه‌های معاملاتی ممکن است از طریق تلفن، اینترنت، یا نامه به شما انتقال یابند. برخی از مشاوران به شما این فرصت را می‌دهند که هرگاه سوالی برای‌تان ایجاد شد، با آن‌ها تماس بگیرید، برخی‌ها نیز خطوط تلفن ویژه‌ای را به طور مرتب به‌روزرسانی می‌کنند تا شما بتوانید پس از تماس با این خطوط، از اطلاعات روز و توصیه‌های معاملاتی آگاه شوید.

حتی اگر بخواهید بر اساس توصیه‌های یک مشاور دست به معامله بزنید، هم‌چنان لازم است حساب شخصی‌تان را در یک کارگزار بورس آتی باز کنید و پرداخت‌های مارجین‌تان را مستقیما به آن حساب واریز کنید. مشاوران معاملات کالا نمی‌توانند وجوه مشتریان را دریافت یا مدیریت کنند، مگر آن‌که آن‌ها نیز به عنوان کارگزار بورس آتی ثبت شده باشند.

برخی از مشاوران معاملات کالا به مدیریت حساب مشتریان‌شان نیز می‌پردازند. با وجود این، حساب‌ معاملاتی‌تان هم‌چنان باید به نام خودتان در نزد یک کارگزار بورس آتی افتتاح شود، و آن‌گاه شما می‌توانید به صورت کتبی حق و اختیار تصمیم‌گیری و انجام معاملات را به مشاورتان محول کنید.

بر اساس مقررات کمیسیون معاملات آتی کالای ایالات متحده، مشاوران معاملات کالا، از پیش، ملزم به ارائه‌ی سندی به نام «سند افشا (Disclosure Document)‌» هستند. مطالب موجود در آن را با دقت مطالعه کنید و اگر مسئله‌ای برای‌تان روشن نیست، از مشاور معاملات کالا بخواهید توضیحات کاملی درباره‌ی آن ارائه کند. هر قدر پول‌تان برای‌تان مهم است، اطلاعات داخل این سند نیز باید برای‌تان مهم باشد!

این سند که مانند یک بروشور چاپ می‌شود حاوی اطلاعاتی درباره‌ی فرد مشاور، میزان تجربه‌ی وی، و شاید از همه مهم‌تر، سوابق عملکردی کنونی (و گذشته‌ی‌) وی است. اگر تمایل دارید فرد مشاور به عنوان مدیر حساب‌تان نیز فعالیت کند، ابتدا باید تصدیق‌نامه‌ی امضاشده‌ای از شما دریافت کند مبنی بر این‌که شما سند افشا را دریافت کرده و کاملا از اطلاعات موجود در آن آگاه شده‌اید. مانند سایر انواع روش‌های مشارکت در معاملات آتی، در این مورد نیز باید به طور کامل درباره‌ی کارمزدهای فرد مشاور با وی مذاکره کنید. و اگر قرار است مدیریت حساب‌تان را نیز بر عهده بگیرد، همان پرسش‌هایی را که باید از هر مدیر حساب دیگری بپرسید، از وی نیز سوال کنید.

مشاوران معاملات کالا باید در کمیسیون معاملات آتی کالای ایالات متحده ثبت نام کنند، و هم‌چنین، آن‌هایی که مسئولیت مدیریت حساب را به عهده می‌گیرند نیز باید عضو انجمن ملی معاملات آتی آمریکا باشند. پیش از امضای قرارداد با آن‌ها از این مجوزها اطمینان حاصل کنید.

مشارکت در سرمایه‌گذاری‌های متمرکز (Commodity Pool)

روش دیگر مشارکت در معاملات آتی انتخاب سرمایه‌گذاری‌های متمرکز است که مفهومی مشابه‌‌ی یک صندوق مشترک سهام عادی دارد. این تنها روش مشارکت در معاملات آتی است که در آن، مجبور به افتتاح حساب معاملاتی فردی نیستید. در عوض، پول شما با پول سایر شرکت‌کنندگان در این سرمایه‌گذاری متمرکز یا تجمیعی ترکیب می‌شود، و عملا، معاملات از طریق یک حساب واحد انجام می‌شوند. سهم شما از سود یا زیان این سرمایه‌گذاری متناسب با پولی است که وارد این مخزن یا به اصطلاح استخر (pool) کرده‌اید. یک مزیت بالقوه‌ی این نوع از سرمایه‌گذاری تنوع ریسک بیش‌تری است که در مقایسه با معامله در حساب معاملاتی شخصی‌تان با آن رو‌به‌رو هستید. مزیت دیگر آن این است که ریسک زیان‌تان عموما به سهم سرمایه‌گذاری‌تان در مخزن محدود می‌شود، زیرا بیش‌تر سرمایه‌گذاری‌های متمرکز به صورت شرکت مختلط غیرسهامی شکل می‌گیرند. هم‌چنین، شما شخصا مخاطب فراخوان مارجین نیز نخواهید بود.

با وجود این، به خاطر داشته باشید، ریسک‌های مربوط به سرمایه‌گذاری‌های متمرکز در هر تراکنش آتی تفاوتی با ریسک‌های مربوط به انجام معاملات با حساب شخصی معامله‌گر ندارند. این نوع از سرمایه‌گذاری نیز مانند سایر انواع سرمایه‌گذاری در قراردادهای آتی دارای اهرم بالا است و در بازاری با نوسان بالا انجام می‌شود؛ و درست مانند معاملات شخصی آتی، ممکن است در معرض زیان‌های هنگفت و به همان شکل، در معرض سودهای هنگفت قرار داشته باشد. و از این رو، مسئله‌ی اصلی این است که چه کسی این مخزن را در معاملات آتی هدایت می‌کند.

با این‌که سرمایه‌گذاری متمرکز در بازار آتی نیز باید تمام معاملات‌ خود را از طریق یک شرکت کارگزاریِ دارای مجوز از انجمن ملی معاملات آتی (به عنوان یک کارگزار بورس آتی) انجام دهد، ممکن است به یک شرکت کارگزاری وابسته باشد یا نباشد. برخی از شرکت‌های کارگزاری، به منظور خدمت‌رسانی به مشتریانی که ترجیح می‌دهند از طریق یک سرمایه‌گذاری متمرکز در معاملات کالا شرکت کنند، ممکن است با یک یا چند مخزن معاملاتی کالا همکاری کنند یا با آن‌ها ارتباط داشته باشند. سایر مخزن‌ها یا همان سرمایه‌گذاری‌های متمرکز نیز می‌توانند به صورت مستقل به انجام معاملات آتی بپردازند.

متصدی یک سرمایه‌گذاری متمرکز تا زمانی که یک سند افشا را حاوی اطلاعاتی درباره‌ی متصدی مخزن، سرمایه‌ی اولیه‌ی مخزن، و هر فرد خارج از شرکت که قرار است توصیه‌های معاملاتی ارائه یا تصمیم‌های معاملاتی اتخاذ کند، در اختیارتان قرار نداده باشد، نمی‌تواند پولی از شما دریافت کند. هم‌چنین، متصدی باید تمام اطلاعات مربوط به سوابق عملکردی گذشته‌ی تمام افرادی که قرار است با این مخزن همکاری کنند یا به آن مشاوره بدهند، در اختیارتان قرار دهد. اسناد افشا حاوی اطلاعات مهمی هستند و پیش از انجام سرمایه‌گذاری باید با دقت مطالعه‌شان کنید. هم‌چنین، مطلب دیگری نیز که باید در سند افشا ذکر شود، مربوط به ریسک‌های موجود در این سرمایه‌گذاری است.

در صورتی که یک مخزن سرمایه‌گذاری متمرکزِ جدید تاسیس شده باشد، غالبا شرط گذاشته می‌شود که این مخزن تا زمانی که میزان مشخصی از پول را تامین نکرده باشد، نباید معامله‌ای را آغاز کند. طبیعتا یک مهلت زمانی برای آن تعیین می‌شود و متصدی مخزن باید این مهلت زمانی را در سند افشا قید کند (و اگر چنین شرطی وجود نداشته باشد، باید در این سند عنوان شود که مهلت زمانی تامین وجوه نامحدود است). حتما از تمام شرایط و مقررات این مخزن آگاه شوید؛ از جمله این‌که پول شما در این مدت چگونه سرمایه‌گذاری می‌شود، چه مقدار بهره نصیب‌تان می‌شود (در صورت وجود)، و اگر معامله‌ای توسط این مخزن آغاز نشود، سرمایه‌ی شما چگونه و چه‌وقت به شما بازگردانده می‌شود.

ببینید آیا شما مسئول هرگونه ضرری مازاد بر میزان سرمایه‌گذاری‌تان در این مخزن هستید یا خیر. در این صورت، این مسئله نیز باید به روشنی در ابتدای سند افشای مخزن قید شده باشد.

درباره‌ی کارمزدها و سایر هزینه‌ها نیز پرس‌وجو کنید؛ از جمله این‌که هزینه‌های اولیه‌ی سازمانی یا اداری بابت سرمایه‌گذاری‌تان چگونه و چه‌قدر هستند. چنین اطلاعاتی نیز باید در سند افشا قید شده باشند. هم‌چنین، از روی سند افشا باید متوجه شوید که نحوه‌ی محاسبه و ارائه‌ی دستمزد متصدی مخزن و مشاور چگونه است؛ به علاوه، باید به طور کامل از رویه‌ی بازپرداخت سهام در مخزن، هرگونه محدودیت موجود، و شروط نقد کرد و لیکویید شدن مخزن – در صورت از دست رفتن بیش‌تر از درصد معینی از سرمایه‌ – آگاه شوید.

درباره‌ی دلایل و روش‌های کلی معاملاتی متصدی مخزن، نوع قراردادهای معاملاتی، و روزانه بودن یا نبودن معاملات و غیره اطلاعات کاملی را به دست بیاورید.

متصدیان مخزن سرمایه‌گذاری‌های متمرکز نیز، به استثنای مواردی، باید در کمیسیون معاملات آتی کالا ثبت نام کنند و عضو انجمن ملی معاملات آتی باشند. پیش از انجام هرگونه امضا و تحویل پول از اعتبار این مجوزها اطمینان حاصل کنید.