درس ۱۰ : مارجین چیست

مارجین چیست؟

مارجین (margin) یعنی این‌که شما فقط درصد معینی (مارجین) از هزینه‌ی معامله یا سرمایه‌گذاری را پرداخت می‌کنید؛ و مابقی پول را از کارگزار قرض می‌گیرید (استفاده از اهرم یا leverage).

مارجین همان پولی است که برای باز کردن پوزیشن به آن نیاز دارید. هم‌چنین، شما باید به اندازه‌ی کافی، یک مارجین کلی (یا نگهداری) را در اختیار داشته باشید. این همان پولی است که برای پوشش دادن ضررهای‌تان باید در حساب داشته باشید.

اگر شما پول کافی برای پوشش دادن ضررهای‌ بالقوه‌تان را نداشته باشید، کارگزاری ممکن است برای‌تان فراخوان مارجین (margin call) صادر کند؛ به این معنی که پول بیش‌تری به حساب‌تان واریز کنید یا معامله‌ی زیان‌ده‌تان را ببندید. اگر وضعیت پوزیشن معامله‌تان وخیم‌تر شود، شما با وضعیت بستن مارجین (margin closeout) مواجه خواهید شد.

در دنیای سرمایه‌گذاری، خرید مارجین یعنی قرض گرفتن پول از کارگزاری برای خرید سهام – خرید سهام انفرادی. ولی شما از مارجین می‌توانید برای معامله در ابزار مشتقه، نظیر قرارداد ما به التفاوت (CFD – Contracts for Difference) نیز استفاده کنید. CFDها شما را قادر می‌سازند با حرکات قیمتی سهام، کالاها، فارکس، شاخص‌ها و رمز ارزها معامله کنید.

معامله‌گران با استفاده از مارجین، می‌توانند در سهام سرمایه‌گذاری یا با تغییرات قیمت معامله کنند – به نحوی که بدون وجود مارجین، قدرت مالی انجام چنین سرمایه‌گذاری‌هایی را نخواهند داشت. معامله با مارجین می‌تواند به افزایش سودهای‌تان کمک کند، ولی در عین حال، ریسک و اندازه‌ی ضررهای بالقوه‌تان را نیز بیش‌تر خواهد کرد.

در این مجموعه مقالات، درباره‌ی اصطلاحات مربوط به مارجین اطلاعات زیادی را به دست خواهید آورد و ما سعی می‌کنیم تمام این مسائل را در طول این مقالات برای‌تان توضیح دهیم.

تا انتهای این مقالات با ما همراه باشید تا به تصویر روشن‌تری از این موضوع برسید.

شروع کار با معامله‌ی مارجین

معامله با مارجین یعنی این‌که شما لازم نیست کل قیمت یک دارایی را پرداخت کنید. در عوض، شما فقط کسری از ارزش پایه را پرداخت می‌کنید و کارگزار مابقی پول معامله را به شما قرض می‌دهد. مارجین و اهرم با یکدیگر مرتبط هستند و این ارتباط با نسبت اهرم یا درصد مارجین نشان داده می‌شود.

• اهرم ۲:۱ = مارجین۵۰٪
• اهرم ۵:۱ = مارجین۲۰٪
• اهرم ۱۰:۱ = مارجین۱۰٪
• اهرم ۲۰:۱ = مارجین۵٪
• اهرم ۳۰:۱ = مارجین ۳.۳۳۳۳٪

مثالی از معامله با مارجین

فرض کنید شما برای معامله در سهام می‌توانید ۲۰ دلار پول واریز کنید. یعنی مارجین مورد نیاز برای شما ۲۰ دلار است. اگر اهرم پیشنهادی ۵:۱ باشد، شما قادر خواهید بود در یک دارایی به ارزش ۱۰۰ دلار شروع به معامله کنید. هر دلار از مارجین مورد نیاز فقط به اندازه‌ی ۲۰ درصد از کل دارایی مورد معامله ارزش دارد. کارگزار در ازای هر ۱ دلار، ۵ دلار اضافه می‌کند؛ بنابراین، ۲۰ دلار شما به ۱۰۰ دلار تبدیل می‌شود.

اگر بابت مارجین ۲۰ دلاری‌تان، اهرم ۱۰:۱ (مارجین ۱۰٪) به شما پیشنهاد شود، شما می‌توانید با ۲۰۰ دلار معامله کنید، زیرا هر دلار فقط نماینده‌ی ۱۰ درصد از کل معامله است و ارزش آن به وسیله‌ی اهرم به ۱۰ دلار تبدیل می‌شود. اگر اهرم ۲۰:۱ باشد، (مارجین ۵٪) شما با ۲۰ دلار سرمایه‌گذاری می‌توانید معامله‌ی ۴۰۰ دلاری انجام دهید. هر دارایی دارای یک نسبت اهرم یا درصد مارجین متفاوت است.

مارجین نگهداری (maintenance margin)

علاوه بر مارجین اولیه‌ی مورد نیاز، شما باید به یک اندازه‌ی مشخص، موجودی کلی مارجین در حساب‌تان داشته باشید. این مارجین کلی پولی است که در حساب‌تان موجود است، ولی در حال حاضر برای انجام معامله استفاده نمی‌شود، بلکه در صورت زیان‌ده بودن معاملات و از دست رفتن مبلغی بیش از مقدار سرمایه‌گذاری اولیه‌تان، برای پوشش هرگونه ضرر احتمالی از آن استفاده می‌شود.

میزان پول مورد نیاز برای حساب مارجین کلی‌تان به ارزش معاملات شما و این‌که آیا آن‌ها در حال حاضر، در پوزیشن سودده یا زیان‌ده قرار دارند، بستگی خواهد داشت.

پولی که در حساب‌تان قرار دارد اکوئیتی (equity – موجودی فعلی حساب به علاوه‌ی مقدار متغیر سود یا ضرر معاملات باز) نام دارد – پولی است که شما به صورت بالقوه برای پوزیشن‌های زیان‌ده‌ی معاملات باز در مارجین‌تان بدهکار هستید. سطح مارجین کلی یا نگهداری‌تان که معمولا به صورت درصد نشان داده می‌شود، به صورت زیر است:

• اکوئیتی تقسیم بر مارجین ضرب در ۱۰۰

یعنی میزان پولی که باید در حساب مارجین نگهداری‌تان باشد، به صورت پویا با تغییر ارزش معاملات‌تان تغییر خواهد کرد.

مارجین نگهداری شما همیشه باید دستکم صد درصد ضررهای‌ احتمالی‌تان را پوشش بدهد. اصولا این مسئله در بخش شرایط و ضوابط توافقنامه‌تان ذکر شده، و شما باید آن را به خوبی مطالعه و سپس امضا کنید. شما همیشه باید وضعیت معاملات‌تان را زیر نظر داشته باشید و از پوشش ۱۰۰ درصدی مارجین‌تان اطمینان حاصل کنید.

در غیر این صورت، از شما درخواست می‌شود وجوه بیش‌تری در حساب‌تان واریز کنید (فراخوان مارجین یا مارجین کال). ولی پیش از انجام معامله باید به فکر این مسئله باشید. اگر معامله‌ای را فقط با پوشش ۱۰۰ درصدی آغاز کنید، به سرعت متوجه‌ی این مسئله می‌شوید که باید وجوه بیش‌تری در حساب‌تان واریز کنید یا معامله‌تان را ببندید.

معامله با مارجین، هنگامی که قیمت یک دارایی بر اساس انتظارات‌تان حرکت کند، به شما امکان می‌دهد بازده و سودتان را بیش‌تر (اهرمی) کنید – یا البته، اگر معاملات طبق انتظارات‌تان پیش نروند، مبلغی بیش‌تر از واریز اولیه‌تان ضرر کنید. در معاملات CFD، بسیاری از کارگزاری‌ها برای در امان نگه داشتن‌تان از چنین وضعیتی، از امکان محافظت در مقابل تعادل منفی استفاده می‌کنند – یعنی شما بیش‌تر از آن‌چه در حساب‌تان باشد، ضرر نمی‌کنید.

در معاملات CFD، اگر فکر می‌کنید قیمت‌ها افزایش خواهند یافت، وارد پوزیشن لانگ (خرید) می‌شوید، یا اگر باور دارید قیمت‌های سقوط خواهند کرد، می‌توانید وارد پوزیشن شورت (فروش) شوید.

اهمیت دستور توقف

دستور توقف (stop order) یا توقف ضرر (stop loss) یعنی اگر پوزیشن بازتان به یک قیمت از پیش تعیین‌شده (توسط شما) برسد، فورا بسته شود. یعنی وقتی معامله‌ای بر خلاف انتظارات پیش رفت، پیش از آن‌که میزان زیان‌تان بیش‌تر و بیش‌تر شده و احتمال صدور یک مارجین کال افزایش یابد، به طور خودکار بسته شود.

دستور توقف ضرر میزان ریسک را محدود می‌کند. اگر شما یک دارایی را به قیمت ۱۰۰ دلار به ازای هر واحد خریده باشید، هنگامی که قیمت به محدوده‌ی از پیش تعیین‌شده، برای مثال زیر ۹۵ دلار، برسد، دستور توقف ضرر به صورت خودکار اقدام به فروش آن می‌کند. اگر وارد پوزیشن شورت شده باشید، برای محافظت از خود در وضعیتی که معامله خلاف انتظارتان پیش برود، شما باید دستور توقف ضرر را در یک قیمت بالاتر، مثلا ۱۰۵ دلار، تعیین کنید.

دو نوع دستور توقف وجود دارند:

۱. دستور توقفی که هنگام فعال شدن، در بهترین قیمت‌های موجود شروع به پیروی از دستورالعمل‌های‌اش می‌کند
۲. دستور توقف تضمینی که تراکنش توافق‌شده را با قیمت تضمینی انجام می‌دهد

برای مثال، یک دستور توقف ممکن است در قیمت توقف ضرر (قیمت از پیش تعیین‌شده)، در یک پوزیشن لانگ (خرید) شروع به فروش یک دارایی نزولی کند، ولی در طول زمانی که ارزش دارایی به طور مستمر نزولی است، آن را به چند بخش تقسیم کرده، و هر بخش را در هر زمان، با اختلاف قیمت کم‌تر به فروش برساند. یک دستور توقف تضمینی با برچسب قیمت بالاتری همراه است.