درس ۱۱ : اهرم و مارجین

تعریف روشن‌تری از اهرم و مارجین

اهرم یک اصطلاح کلی است که به زمانی اشاره دارد که شما برای انجام سرمایه‌گذاری یا معامله از پول قرضی استفاده می‌کنید.

کارگزاری‌ها عمدتا از قیمت‌های اسپرد (تفاوت بین دو قیمت، دو نرخ یا دو بازده) و کارمزدهای معین نظیر کمیسیون، کسب درآمد می‌کنند (نوع و اندازه‌ی کارمزدها در همه‌ی کارگزاری‌ها یکسان نیست). پوزیشن‌های اهرمی نیز چنان‌چه تا روز معاملاتی بعد باز بمانند، مشمول هزینه‌ی بهره‌ای می‌شوند که به آن سوآپ (swap) می‌گویند. هرچه این پوزیشن معاملاتی بزرگ‌تر باشد، کارگزاری‌ها کارمزدهای بیش‌تری از آن دریافت می‌کنند.

معامله‌گران با این امید از اهرم استفاده می‌کنند که سودهای‌شان از بهره‌ی پرداختی بابت این قرض بیش‌تر باشد. رسیدن به سود یا زیان، در اثر استفاده از اهرم، می‌تواند بسیار بزرگ‌تر و بسیار سریع‌تر باشد؛ و این مسئله، ریسک استفاده از آن‌ را بیش‌تر می‌کند.

فرض کنید، می‌خواهید در سهام تسلا معامله کنید، و هر سهم تسلا با قیمت ۶۰۰ دلار معامله می‌شود. برای خرید ۱۰ سهم، به ۶۰۰۰ دلار پول نیاز دارید – که احتمالا این مبلغ را در اختیار ندارید. با استفاده از یک اهرم ۵:۱، شما فقط به پرداخت ۱۲۰۰ دلار به عنوان مارجین مورد نیاز برای باز کردن یک پوزیشن نیاز دارید، و مابقی نیز به صورت اهرمی (بدهی) تامین می‌شود.

اگر قیمت سهام به ۶۱۵ دلار افزایش یابد، شما ۱۵۰ دلار سود خواهید کرد (۱۰ سهم × [۶۱۵ دلار منهای ۶۰۰ دلار]). قیمت سهام تسلا فقط به اندازه‌ی ۲.۵ درصد افزایش یافت، ولی معامله‌ی شما با مارجین، ۱۲.۵ درصد سود برای‌تان به همراه دارد.

ولی اگر متاسفانه قیمت تسلا ۱۵ دلار به ازای هر سهم کاهش یابد، یعنی به قیمت ۵۸۵ دلار برسد، شما ۱۵۰ دلار از دست خواهید داد، یعنی ۱۲.۵ درصد از سپرده‌تان (با این فرض که شما دستور توقف ضرر ایجاد نکرده باشید).

اگر شما چندین معامله‌ی باز داشته باشید، یا کلاس دارایی‌تان بسیار پرنوسان باشد و نوسان‌های قیمتی بسیار بزرگ و سریعی را تجربه کند، شما ممکن است ناگهان به خودتان بیایید و ببینید در مجموع، در چندین معامله، ضررهای زیادی کرده‌اید.

اگر دستور توقف ضرر ایجاد نکرده باشید و پول کافی برای پوشش زیان‌های‌تان نیز نداشته باشید، یک فراخوان مارجین یا مارجین کال دریافت خواهید کرد – درخواست وجوه اضافی که در بخش‌های بعدی مفصل توضیح خواهیم داد. فراخوان مارجین در نگاه معامله‌گران به عنوان یک اتفاق بد تلقی می‌شود و هیچ‌ کس دوست ندارد با آن مواجه شود، ولی این فراخوان در حقیقت، آخرین اقدام حفاظتی از شما است تا به یک معامله‌گر ورشکسته تبدیل نشوید. معامله‌گران بسیاری با فراخوان مارجین رو به رو شده‌اند و درس‌های مختلفی از آن آموخته‌اند.

الزامات مارجین

پول مورد نیاز برای باز کردن یک معامله دارای نام‌های مختلفی است؛ مارجین، مارجین اولیه، مارجین سپرده، یا الزامات مارجین. در این مقاله، به آن مارجین اولیه می‌گوییم.

میزان مورد نیاز برای مارجین اولیه دقیقا به دارایی مورد نظرتان بستگی دارد. این رقم بر اساس درصدی از قیمت دارایی‌تان محاسبه می‌شود که به آن نسبت مارجین گفته می‌شود. هر نوع ابزار مالی دارای مارجین اولیه‌ی مخصوص به خودش است.

در معاملات CFD، بسیاری از جفت ارزهای فارکس دارای الزامات مارجین ۳.۳۳۳ درصدی، شاخص‌ها و کالاهای محبوب نظیر طلا دارای الزامات مارجین ۵ درصدی، و دارایی‌های پرریسک‌تری نظیر ارزهای دیجیتال نیز ممکن است دارای مارجین اولیه‌ی ۵۰ درصدی باشند.

اگر به طور هم‌زمان دارای چندین پوزیشن باز (چند معامله‌ی مختلف) باشید، جمع ترکیبی مارجین اولیه برای هر معامله «مارجین استفاده‌شده (used margin)‌» نامیده می‌شود. به هر مقدار پول باقی‌مانده برای باز کردن معاملات جدید نیز مارجین آزاد (free margin) گفته می‌شود.

علاوه بر پولی که برای معاملات فردی واریز می‌کنید، باید وجوهی نیز در حساب‌تان داشته باشید تا بتوانید ضررهای بالقوه‌تان را پوشش دهید. به این مقدار پول نیز مارجین کلی (overall margin) گفته می‌شود. همیشه باید به اندازه‌ی کافی پول در حساب‌تان داشته باشید تا بتوانید ۱۰۰ درصد ضررهای معاملاتی‌تان را پوشش دهید

حساب مارجین چیست؟

برای انجام معامله با مارجین، باید حساب خاصی را افتتاح کنید که به آن، حساب مارجین گفته می‌شود. این حسابی است نزد کارگزارتان که با پرداخت پول (قرض یا اهرم) به شما، جهت افزایش ارزش معاملات‌تان، موافقت کرده است. استفاده از یک حساب مارجین به این معنی است که شما می‌توانید احتمال یا اندازه‌ی سودهای‌تان را افزایش دهید، و البته، به همین ترتیب، میزان ریسک و اندازه‌ی ضررهای‌تان را نیز بیش‌تر کنید.

حساب مارجین در فیلم‌های سینمایی

حساب‌های مارجین توسط فیلمسازان بزرگ هالیوودی به فرهنگ عامه معرفی شده‌اند. شاید نام فیلم مارجین کال (Margin Call) با بازی کوین اسپیسی و استنلی توچی به گوش‌تان خورده باشد. این داستان درباره‌ی این است که وقتی شرکت‌های سرمایه‌گذاری بیش از اندازه از اهرم استفاده می‌کنند، و حساب مارجین آن‌ها بی‌ارزش می‌شود چه بر سرشان می‌آید. اماکن تجاری (Trading Places) با بازی ادی مورفی و دن اکروید نیز به موضوع مشابه‌ای اشاره دارد.

هر آن‌چه باید درباره‌ی حساب‌های مارجین بدانید

شما با استفاده از یک حساب مارجین کارگزاری سهام، می‌توانید تا ۵۰ درصد از قیمت خرید سهام را قرض بگیرید. با استفاده از حساب مارجین CFD حتی می‌توانید درصدهای بیش‌تری را نیز به صورت قرضی به دست بیاورید. به مبلغی که خودتان واریز می‌کنید، مارجین مورد نیاز، سپرده، یا اولیه گفته می‌شود. نوع دوم مارجین که با نام‌های مارجین نگهداری یا مارجین کلی شناخته می‌شود، به هرگونه وجه اضافی اشاره دارد که برای جبران کاهش ارزش دارایی‌ها و به عنوان وثیقه باید به حساب‌تان واریز کنید.

در این مقالات، از دو اصطلاح مارجین اولیه و مارجین نگهداری استفاده می‌کنیم.