درس ۱۴ : بستن مارجین

بستن مارجین (margin closeout)

بستن مارجین یک اقدام ایمنی است که از شما در برابر افزایش سریع زیان‌ها محافظت می‌کند. شما همیشه باید به اندازه‌ی کافی پول در حساب مارجین‌تان داشته باشید تا بتوانید تمام پوزیشن‌های معاملاتی‌تان را پوشش دهید. این یک مارجین نگهداری ۱۰۰ درصدی است.

بستن مارجین هنگامی اتفاق می‌افتد که پوزیشن‌های زیان‌ده‌تان تا حدی رشد کنند که مارجین نگهداری‌تان فقط بتواند ۵۰ درصد از زیان‌های‌تان را پوشش دهد.

اگر کارگزارتان این ضمانت را ارائه بدهد که زیان‌های‌تان را به اندازه‌ی مبلغی که واریز کرده‌اید، محدود می‌کند، بستن مارجین نیز می‌تواند از کارگزار برای تحمل ضررهای بیش‌تر محافظت کند. اگر کارگزارتان چنین ضمانتی را ارائه ندهد، شما پس از بسته شدن مارجین‌تان نیز هم‌چنان به کارگزاری بدهکار می‌مانید.

هر معامله‌گر مارجین دارای سطحی مشخص برای بستن مارجین است. آگاهی از این سطوح در محافظت از خود در برابر ضررهای ناشی از هر پوزیشن معاملاتی به شما کمک می‌کند. در پلتفرم معاملاتی‌تان به دنبال سطح مارجین بگردید. سطح بسته شدن مارجین با نوسان قیمت‌های دارایی‌ها و معاملات‌تان تغییر می‌کند، بنابراین، همیشه سطح مارجین را زیر نظر داشته باشید.

نحوه‌ی محاسبه‌ی بستن مارجین

مقدار بستن مارجین با استفاده از مقدار موجودی حساب‌ و سود یا زیان تحقق‌نیافته‌ی تمام پوزیشن‌های بازتان محاسبه می‌شود؛ در این محاسبه از نرخ‌های متوسط کنونی استفاده می‌شود. اگر معاملات‌تان در ارزهای مختلف انجام می‌شوند، تمام آن ارزها باید به ارز پایه‌ی حساب‌تان تبدیل شوند.

سود یا زیان تحقق‌نیافته (UPL) به صورت زیر محاسبه می‌شود.

در یک پوزیشن لانگ:

کمیت × [قیمت درخواست آغازین (Ask price) – قیمت پیشنهادی کنونی (Bid price)]

در یک پوزیشن شورت:

         کمیت × [قیمت درخواست کنونی (Ask price) – قیمت پیشنهادی آغازین (Bid price)]

پوزیشن‌های سودده و زیان‌ده همدیگر را جبران می‌کنند. ولی اگر مجموع معاملات‌تان شما را به طور کلی به یک وضعیت زیان‌ده ببرد، مجموع موجودی حساب‌تان باید بیش‌تر از میزانی باشد که بتواند کل این زیان را پوشش دهد. به این می‌گویند مارجین نگهداری ۱۰۰ درصدی.

شما می‌توانید درصد مارجین‌تان را در اپلیکیشن یا وب‌سایت پلتفرم معاملاتی مشاهده کنید. وقتی ثبت نام می‌کنید، متعهد می‌شوید مارجین نگهداری‌تان را به طور فعال زیر نظر داشته باشید و آن‌ را همیشه بالای ۱۰۰ درصد نگه دارید.

بستن مارجین هنگامی اتفاق می‌افتد که شما دیگر وجه کافی برای واریز کردن به حساب‌ و نگهداری از پوزیشن‌های معاملاتی‌تان نداشته باشید. کارگزاری‌ها پوزیشن‌های‌تان را می‌بندند تا از شما در برابر زیان‌های نامحدود، و از خودشان در برابر مسئولیت نامحدود محافظت کنند.

سطوح راهنمای زیر را همیشه مد نظر داشته باشید:

۱. پوشش خوب (بالای ۱۰۰ درصد): اگر سطح مارجین‌تان بیش‌تر از ۱۰۰ درصد باشد، آن‌گاه شما قادر خواهید بود همه‌ی پوزیشن‌های‌تان را باز نگه دارید و مجبور نخواهید بود فورا وجوه اضافه به حساب‌تان واریز کنید.

۲. نه چندان خوب (۷۵ تا ۱۰۰ درصد): وقتی سطح مارجین‌تان کم‌تر از ۱۰۰ درصد می‌شود، شما یک مارجین کال دریافت می‌کنید – از شما خواسته می‌شود دست به کاری بزنید: یا پوزیشن‌تان را ببندید یا به مقدار وجه حساب‌تان اضافه کنید.

۳. بستن خودکار و هشدار (۵۰ درصد و کم‌تر): این وضعیت هنگامی اتفاق می‌افتد که سطح مارجین نزدیک به آستانه‌ی ۵۰ درصدی باشد. این محدوده‌ای است که در صورت عدم تامین وجه اضافه، باید منتظر بسته شدن حساب‌تان باشید.

۴. بستن بدون هشدار: یک حرکت ناگهانی بازار که بر پوزیشن‌های بازتان تاثیر می‌گذارد، می‌تواند مارجین نگهداری‌تان را به طور ناگهانی به زیر ۵۰ درصد ببرد. در این حالت، حساب‌تان بدون هشدار قبلی بسته خواهد شد، زیرا زمانی برای ارسال هشدار برای‌تان وجود ندارد.

در بازارهای پرنوسان با حرکات قیمت بسیار شدید مواجه هستیم. به همین خاطر، ممکن است ظرف یک دوره‌ی کوتاه، ایمیل‌های مارجین کال و بستن مارجین برای‌تان ارسال شود، و به طرز ناخوشایندی حساب‌تان بسته شود.

اگر مارجین‌تان بسته شود، کارگزاری شروع به بستن پوزیشن‌های‌تان می‌کند؛ تا زمانی که حساب مارجین‌تان مجددا به سطحی در حدود ۷۵ درصد برسد. این کار به صورت خودکار انجام می‌شود، به همین خاطر بهتر است همیشه آماده‌ی نوسان‌های ناگهانی بازار باشید. شما نمی‌توانید حرکات قیمت را در بازار کنترل کنید، ولی برای پیشگیری از احتمال بسته شدن مارجین‌تان، می‌توانید حد توقف ضرر تعیین کنید.

فرایند بستن مارجین به ترتیب زیر آغاز می‌شود:

۱. در انتظار نگه داشتن سفارش‌ها
۲. بستن پوزیشن‌های باز منفی
۳. بستن پوزیشن‌های باز مثبت

کارکرد بستن مارجین

اگر نتوانید به مارجین کال پاسخ مناسب بدهید، یا علی‌رغم تامین وجه برای مارجین نگهداری، پوزیشن‌های‌‌تان هم‌چنان سیر منفی داشته باشند و مارجین نگهداری‌تان به ۵۰ درصد برسد، کارگزار شروع به بستن مارجین می‌کند.

یعنی کارگزار تلاش خواهد کرد با استفاده از هرگونه قیمت موجود در بازار، در آن زمان خاص، با حداکثر سرعت ممکن، پوزیشن بازتان را ببندد. شما فرصت معامله را برای هنگامی که بازار برای‌تان مثبت شده باشد، از دست می‌دهید؛ پوزیشن‌های‌تان در همان وضعیت زیان‌دهی که در آن حضور داشتند، بسته خواهند شد.

بدترین حالت این است که شما در یک دارایی معامله کنید که قیمت آن با سرعت زیاد در حال کاهش باشد. برای مثال، قیمت سهام شرکتی که اعلام کرده، بزرگ‌ترین مشتری‌اش را از دست داده است، ظرف یک روز می‌توان نصف شود.

احتمالا مشتریان سهام این شرکت کم می‌شوند و کارگزارتان مجبور می‌شود آن‌ها را در دسته‌های کوچک با قیمت‌های نزولی به فروش برساند؛ و این مسئله وضعیت زیان‌های‌تان را پیچیده‌تر می‌کند.

شما کل مارجین نگهداری‌تان را از دست می‌دهید و هم‌چنان بدهکار خواهید ماند، مگر این‌که کارگزارتان ضمانت‌هایی را برای پیشگیری از این وضعیت ارائه داده باشد.

در این شرایط، اگر قیمت‌ به وضعیت مطلوب بازگشت، دیگر شما فرصتی برای رسیدن به سود نخواهید داشت، زیرا پوزیشن‌تان بسته شده است. شما باید برای مارجین‌تان تامین وجه می‌کردید تا بسته نشود.

حقایقی درباره‌ی بستن مارجین

آمار زیر از کاربران پلتفرم‌ها و اپلیکیشن‌های معاملاتی به دست آمده‌اند.

• ۸۷ درصد از معامله‌گران حداقل یک مارجین کال دریافت کرده‌اند
• ۷۸ درصد از مارجین کال‌ها به سرعت توسط معامله‌گران برطرف شدند
• ۱۲ درصد از مارجین کال‌ها به بستن مارجین منجر شدند
• ۵۰ درصد از معامله‌گران در طول فعالیت‌های معاملاتی‌شان دچار بسته شدن مارجین شده‌اند
• ۸۲ درصد از موارد بستن مارجین هنگامی رخ داد که معامله‌گر در پوزیشن لانگ بود و قیمت دارایی‌ها کاهش یافت
• ۱۸ درصد از موارد بستن مارجین هنگامی رخ داد که معامله‌گر در پوزیشن شورت بود و قیمت دارایی‌ها افزایش یافت
• ارزهای دیجیتال جزء آن‌ دسته از دارایی‌های بودند که معمولا به بستن مارجین منجر می‌شدند
• طلا تنهایی دارایی است که بیش‌ترین موارد بستن مارجین را در اختیار دارد

بازیابی وضعیت پس از بسته شدن مارجین

بسته شدن مارجین هرگز تجربه‌ی خوبی نیست، ولی لازم است آن را به عنوان یک درس عبرت در نظر بگیرید و سعی کنید وضعیت‌تان را بهبود ببخشید. به خاطر داشته باشید، شما تنها فردی نیستید که دچار این وضعیت می‌شوید. نیمی از کاربران پلتفرم‌های معاملاتی در برخی دوره‌ها دچار بستن مارجین می‌شوند.

همه روزه، کارگزاری‌ها مجبور می‌شوند مارجین تعداد قابل توجهی از مشتریان‌شان را که وضعیت معاملاتی‌شان رو به وخامت می‌رود، ببندند. این کار برای محافظت از مشتری صورت می‌گیرد.

این آخر کار نیست. نگاهی به عقب بیندازید و ببینید آیا می‌توانستید جور دیگری معامله کنید تا از بروز این اتفاق پیشگیری کنید. این کار می‌تواند به بازیابی وضعیت‌تان، پس از بسته شدن مارجین، کمک کند و احتمال وقوع این اتفاق را در آینده کاهش دهد.

هم‌چنین، زیر نظر گرفتن حساب‌ و مراقبت از پوزیشن‌های بازتان نیز نکته‌ی بسیار مهمی است. معامله‌گران بلندمدت می‌توانند برای چندین ماه یک پوزیشن را باز نگه دارند، ولی اگر شما مبتدی هستید، بهتر است نحوه‌ی زمان‌بندی معاملات‌تان را به خوبی یاد بگیرید. ولی حتی حرفه‌ای‌ها هم گاهی اوقات اشتباه می‌کنند.

استفاده از یک اپلیکیشن معاملاتی کارآمد و سریع برای پیگیری معامله‌تان می‌تواند جلوی بسیاری از این مشکلات را بگیرد. وقتی یک مارجین کال دریافت می‌کنید، باید قادر باشید به سریع‌ترین شکل ممکن به آن واکنش نشان دهید، و تصمیم بگیرید آیا می‌خواهید وجوه بیش‌تری را به حساب‌تان واریز کنید و معامله‌تان را باز نگه دارید، یا خیر.

درک کامل مارجین و نحوه‌ی کارکرد آن نخستین اقدام برای جلوگیری از بروز این وضعیت است. برای آن‌که متوجه شوید اصول معامله با مارجین را یاد گرفته‌اید، پرسش‌های زیر را از خودتان بپرسید:

آیا می‌توانستید از یک توقف ضرر استفاده کنید؟

وقتی قیمت معاملات‌تان پایین‌تر از یک حد مشخص برود، دستور توقف ضرر می‌تواند از ایجاد ضررهای بیش‌تر جلوگیری کند. باید ببینید حداکثر ضرری که می‌توانید تحمل کنید، چه‌قدر است و بر مبنای آن، توقف ضرر را تعیین کنید. اگر شما این مقاله را می‌خوانید، یعنی هنوز کاملا بر معامله با مارجین مسلط نشده‌اید؛ پس حتما از دستور توقف ضرر استفاده کنید.

آیا باید پوزیشن‌تان را زودتر می‌بستید؟

استفاده از یک اپلیکیشن سریع و نظارت بر پوزیشن‌تان می‌توانست در پیشگیری از بسته شدن مارجین به شما کمک کند. با مشاهده‌ی نوسان‌های مخرب قیمت، بهتر است تصمیم بگیرید پوزیشن‌تان را زودتر ببندید.

آیا باید وجوه بیش‌تری به حساب‌تان واریز می‌کردید؟

برخی از معامله‌گران ترجیح می‌دهند، برای اجتناب از بسته شدن مارجین، وجوه بیش‌تری به مارجین نگهداری اضافه کنند. دلیل این کار می‌تواند این باشد که پوزیشن‌های‌تان از حد معمول بیش‌تر هستند و بنابراین، لازم است وجوه بیش‌تری به حساب‌تان واریز کنید. اگر مطمئن هستید حرکت قیمت‌ها علیه‌تان به زودی معکوس می‌شود، افزودن پول اضافه به حساب مارجین می‌تواند یک گزینه‌ی خوب باشد. ولی مراقب باشید، اگر اشتباه کرده باشید، ریسک از دست دادن پول‌تان بیش‌تر می‌شود.

آیا پیش از بازیابی، متوجه شده بودید معامله‌تان در مسیر نادرستی حرکت می‌کند؟‌

بسیاری از معامله‌گران این تجربه را داشته‌اند و معمولا به خاطر اشتباهی که خودشان مرتکب شده‌اند، کارگزاری‌ها را مقصر می‌دانند. اگر پس از مدتی قیمت‌ها به مسیر دلخواه‌تان بازگشتند، پس مشکل فقط این بوده است که شما به اندازه‌ی کافی پول در حساب‌تان واریز نکرده بودید تا بتوانید از این حرکات بازار به سلامت عبور کنید. در این مورد، شاید بهتر بود وجه اضافه‌ای به حساب مارجین نگهداری‌تان واریز می‌کردید.

آیا نوسان بازار را دست‌کم گرفته بودید؟

یک اپلیکیشن خوب نمودارهای کاملی را از سوابق نوسان‌های سهام در اختیارتان می‌گذارد. بررسی این نمودارها و حرکات قیمت در تعیین ریسک نسبی یک معامله‌ی احتمالی به شما کمک خواهد کرد. ولی به خاطر داشته باشید، عملکرد گذشته هیچ ضمانتی برای عملکرد آینده به شما نمی‌دهد. دارایی‌های پرنوسان در معرض نوسان‌های سریع و بزرگ هستند. خودتان را آماده کنید.

آیا کاملا از مارجین اولیه و مارجین نگهداری کارگزارتان آگاه بوده‌اید؟

همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، اگر مارجین نگهداری‌تان به ۵۰ درصد برسد، کارگزار معامله‌تان را می‌بندد. شما می‌توانید الزامات مارجین را در اپلیکیشن مشاهده کنید.

آیا پوزیشن‌ها را تا روز بعد باز نگه داشتید؟

نگه داشتن پوزیشن‌ها تا روز معاملاتی بعد حساب‌تان را در معرض خطر و هم‌چنین، هزینه (سوآپ) قرار می‌دهد. در حوالی زمان باز شدن و بسته شدن قیمت‌ها، غالبا نوسان‌ها افزایش می‌یابند و شما شاید در این زمان‌ها، قادر به مشاهده‌ی وضعیت دارایی‌تان نباشید.

آیا بیش از اندازه خودتان را در معرض ریسک قرار داده بودید؟

شاید با یک فرصت معامله در یک دارایی خاص رو به رو شده بودید که کاملا از حرکت آن در مسیر دلخواه‌تان اطمینان داشتید. ولی به جای آن‌که تمام سرمایه‌تان را وارد آن دارایی کنید، بهتر بود ریسک را در میان سایر محصولات و دارایی‌‌ها تقسیم می‌کردید؛ به این ترتیب، سود یا زیان‌تان فقط به شرایط یک دارایی خاص وابسته نمی‌شد. از این طریق می‌توانستید از خودتان در برابر شوک‌های بزرگ بازار محافظت کنید.

چه چیزهای دیگری باید درباره‌ی مارجین بدانم؟

به خاطر داشته باشید، مارجین نگهداری در حساب‌تان، در هر زمان، ممکن است توسط کارگزار تغییر کند. این تصمیم‌گیری‌ها معمولا توسط انسان انجام نمی‌شوند؛ زیرا بیش‌تر پلتفرم‌های معاملاتی با نرم‌افزارهایی کار می‌کنند که به طور خودکار تصمیم‌گیری می‌کنند.

هم‌چنین، موفقیت معاملات اینترنتی به اعمال سریع معاملات وابسته است. اتصال به اینترنت، نرم‌افزار، و سخت‌افزارتان باید قابل اطمینان باشد، و هم‌چنین، باید بروز هرگونه مشکل فنی را در سیستم‌تان پیش‌بینی کنید.

هم‌چنین به خاطر داشته باشید، باید مقدار اندکی کمیسیون و بهره نیز بابت معاملات‌تان بپردازد. این هزینه‌ها از سودهای‌تان کسر می‌شوند.