سطح و پوشش بدهی (Debt level and debt coverage)
سطح بدهی و پوشش بدهی دو شاخص مهم برای ارزیابی عملکرد مالی و ریسک شرکت هستند. این شاخصها به کاربران کمک میکنند تا چگونگی توانایی استفاده از جریان نقدی آزاد یا میزان نقدینگی خود برای پوشش تعهدات سالانه بهره و اصل بدهی خود را درک کنند. دراین حال، جریان نقدی آزاد به وجوه نقدی اشاره دارد که شرکت از فعالیتهای عملیاتی خود پس از کسر هزینههای سرمایهگذاری تولید میکند. این نقدینگی نشاندهنده میزان پولی است که شرکت میتواند برای اهداف مختلفی مانند پرداخت سود سهام، خرید مجدد سهام یا کاهش بدهی استفاده کند.
از طرف دیگر، سطح بدهی یک شرکت شامل مجموع بدهیهایی است که به بستانکاران خود مانند بانکها، دارندگان اوراق قرضه یا تأمینکنندگان، بدهکار است. برهمین اساس، بدهی بسته به تاریخ سررسید تعهدات، میتواند به دو نوع بدهی کوتاهمدت و بدهی بلندمدت طبقهبندی شود. لازم به توضیح است که بدهی کوتاهمدت ظرف یک سال باید تسویه شود، درحالیکه بدهی بلندمدت پس از یک سال، سررسید میشود. همچنین، بدهی بسته به اینکه بستانکار درصورت عدم پرداخت شرکت، ادعایی بر داراییهای شرکت دارد یا خیر، میتواند به دو دسته بدهی تضمینشده و بدهی بدون تضمین، طبقهبندی شود. در ادامه باید اذعان داشت که بدهی تضمینشده با وثیقهای همچون ملک یا تجهیزات پشتیبانی میشود، درحالیکه بدهی بدون تضمین چنین وثیقهای ندارد.
پوشش بدهی یک شرکت نیز نسبت جریان نقدی آزاد آن به مجموع پرداختهای بدهی (بهره و اصل بدهی) است، به این شکل که پوشش بدهی نشان میدهد که یک شرکت چند بار میتواند تعهدات بدهی خود را با جریان نقدی آزاد پرداخت کند. نسبت بالاتر پوشش بدهی همچنین نشان میدهد که شرکت، جریان نقدی آزاد بیشتری برای پرداخت بدهی خود دارد و درنتیجه از ریسک نکول کمتری برخوردار است. درمقابل، نسبت پایینتر پوشش بدهی نمایانگر این نکته است که شرکت جریان نقدی آزاد کمتری برای پرداخت بدهی و نتیجتاً ریسک نکول بیشتری دارد.
مقایسه بدهی با پول نقد نیز یک شاخص مهم دیگر برای ارزیابی توانایی شرکت در پرداخت بدهیهای خود با وجه نقد است. درهمین حال، نقدینگی با ارزشترین دارایی است که یک شرکت، داشته و میتواند بهسرعت و بهراحتی برای پرداخت بدهیها استفاده شود. سطح بالای نقدینگی نسبت به بدهی نشاندهنده سلامت مالی بهتر و احتمال پایینتر نکول در وامها است. این امر همچنین به معنای انعطافپذیری مالی بیشتر شرکت است و درصورت نیاز میتواند بدهی بیشتری را از آنِ خود کند، به نوعی که سطح پایین نقدینگی نسبت به بدهی نشان میدهد که شرکت از سلامت مالی ضعیفتری برخوردار است و احتمال نکول بیشتری دارد. همچنین، این شرکت انعطافپذیری مالی کمتری دارد و ممکن است درصورت عدم توانایی در تولید نقدینگی کافی از فعالیتهای عملیاتی یا جمعآوری منابع مالی از منابع خارجی با مشکلات نقدینگی مواجه شود.
درنهایت، این نکته را باید یادآور شد که سطح بدهی و پوشش بدهی، معیارهای ثابتی نیستند و میتوانند درطول زمان بسته به عملکرد عملیاتی، تصمیمات سرمایهگذاری، فعالیتهای مالی و شرایط بازار تغییر کنند. بنابراین، برای سرمایهگذاران و بستانکاران مهم است که این شاخصها را بهطور منظم نظارت کنند و آنها را با معیارهای صنعت و روندهای تاریخی، مقایسه نمایند تا موقعیت مالی و ریسک شرکت را ارزیابی کنند.