نرخ کوپن و انواع آن (Coupon rate and type)
نرخ کوپن چیست؟
نرخ جاری کوپن نمایانگر نرخ بهرهای است که اوراق قرضه نسبت به ارزش اسمی خود پرداخت میکند. براین اساس، اوراق قرضهای که پرداختهای کوپن دارند معمولاً نزدیک به ارزش اسمی خود قیمتگذاری میشوند، به طوری که نرخ کوپن با نرخهای بازار موجود برای اوراق قرضه با ویژگیهای مشابه هماهنگ است. همچنین، سرمایهگذاران میتوانند از نرخ جاری کوپن بهعنوان یک نقطه مرجع برای ارزیابی جذابیت بازده یک اوراق قرضه نسبت به سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت استفاده کنند. درنتیجه، با درنظر گرفتن نرخ جاری کوپن، سرمایهگذاران میتوانند تصمیمات آگاهانهای درباره بازدهها و ریسکهای بالقوه مرتبط با سرمایهگذاری در یک اوراق قرضه خاص اتخاذ کنند.
نوع کوپن چیست؟
نوع کوپن یک اوراق قرضه، چه بهشکل ثابت، متغیر یا صفر، تعیین میکند که چگونه پرداختهای بهره، محاسبه و به دارندگان اوراق، توزیع میشوند. توجه به این نکته مهم است که نوع کلی کوپن درطول عمر اوراق، تغییر نمیکند.
کوپن متغیر (Variable Coupon)
درمقابل، اوراق قرضه با نوع کوپن متغیر دارای پرداختهای بهرهای هستند که میتوانند بر پایه یک معیار یا شاخص مشخص، نوسان کنند. درهمین حال، نرخ بهره این اوراق ثابت نبوده بلکه بهطور دورهای براساس معیارهای از پیش تعیینشدهای که در توافقنامه اوراق قرضه مشخص شده، تنظیم میشود. معیارهای معمول برای اوراق قرضه با کوپن متغیر نیز شامل نرخ پیشنهادی بینبانکی لندن (LIBOR) یا شاخص قیمت مصرفکننده (CPI) است. مضاف بر این، اوراق قرضه با کوپن متغیر، پتانسیل بازدهی بالاتری را درصورت افزایش نرخ بهره ارائه میدهند، زیراکه پرداختهای کوپن میتوانند به سمت بالا تنظیم شوند. با این وجود، اوراق مذکور، ریسک پرداختهای کمتر درصورت کاهش نرخهای بهره را بههمراه دارند. سرمایهگذاران همچنین در اوراق قرضه با کوپن متغیر باید برای نوسانات درآمد بر طبق شرایط بازار آماده باشند.
کوپن صفر (Zero Coupon)
اوراق قرضه دارای کوپن صفر مانند اوراق قرضه سنتی، اقدام به پرداختهای منظم بهره نمیکنند. در عوض، این اوراق با تخفیف نسبت به ارزش اسمی صادر میشوند و در زمان سررسید، ارزش اسمی کامل را پرداخت میکنند. همچنین، تفاوت بین قیمت خرید و ارزش اسمی نشاندهنده بهرهای است که بر روی اوراق قرضه کسب میشود. لازم به ذکر است که اوراق قرضه دارای کوپن صفر، نرخ کوپن ندارند زیراکه بهره دورهای پرداخت نمیکنند. علاوه بر این، اوراق قرضه دارای کوپن صفر برای سرمایهگذارانی که بهدنبال یک پرداخت نقدی در زمان سررسید بوده، جذاب هستند. این اوراق نیز میتوانند برای سرمایهگذاران بلندمدتی که درصدد قفلکردن یک بازده خاص درطول زمان بدون نیاز به پرداختهای منظم بهره هستند، مفید باشند.
کوپن ثابت (Fixed Coupon)
اوراق قرضه با نوع کوپن ثابت، دارای یک نرخ بهره تعیینشده است که درطول عمر اوراق، ثابت میماند و صادرکننده اوراق قرضه متعهد به پرداخت یک بهره ثابت در فواصل منظم، معمولاً بهصورت ششماهه یا سالانه است. این نرخ ثابت همچنین در شرایط اوراق قرضه، مشخص شده و در هر حالتی از شرایط بازار تغییر نمیکند. توجه به این نکته مهم است که اوراق قرضه با کوپن ثابت، پیشبینیپذیری و ثبات در درآمد را برای سرمایهگذاران فراهم میکند.